Trądzik pospolity młodzieńczy, częste schorzenie skóry łojotokowej, zaczynające się najczęściej w okresie pokwitania. Pewne znaczenie mają w nim zaburzenia hormonalne.Najczęstsze umiejscowienia zmian: twarz, okolica mostka, plecy. W miejscach tych, w następstwie nadmiernego rogowacenia ujścia mieszka włosowego i zamknięcia odpływu łoju z gruczołu łojowego oraz wtórnej infekcji bakteryjnej, dochodzi do tworzenia zaskórników, grudek, krost, wreszcie większych nacieków i ropni, które pozostawiają oszpecające blizny.
Trądzik młodzieńczy
Co jest przyczyną powstawania trądziku młodzieńczego?
Trądzik pospolity (acne vulgaris) jest najczęstszą chorobą skóry. Choruje na nią ok. 95% chłopców i ponad 80% dziewcząt w okresie dojrzewania . Niekiedy zmiany skórne utrzymują się aż do 40 roku życia. Trądzik jest chorobą o podłożu genetycznym, która dotyczy gruczołów łojowych, najczęściej twarzy, pleców i klatki piersiowej. W wieku dojrzewania trądzik jest fizjologicznie związany ze wzmożoną produkcją łoju pod wpływem hormonów płciowych (androgenów). Nadmierne wytwarzanie łoju i rogowacenie ujść mieszków włosowych to czynniki usposabiające do rozwoju trądziku. Utrudniona ewakuacja wydzieliny łojowej prowadzi do powstawania zaskórników, a następnie związanych z nimi odczynów zapalnych i wykwitów grudkowo-krostkowych. W obrębie zaczopowanych gruczołów łojowych dochodzi do rozwoju bakterii beztlenowych (Propionibacterium acnes). W cięższych postaciach trądziku pojawiają się głębokie zmiany ropne i przetoki, które pozostawiają po sobie szpecące blizny. Głównym celem leczenia jest zapobieganie tworzeniu się blizn i skrócenie czasu trwania choroby. Ze względu na brak możliwości skutecznego usunięcia istniejących blizn leczenie należy rozpocząć już we wczesnym okresie choroby, kiedy pojawiają się zaskórniki i grudki. Dobór metod leczenia trądziku jest uzależniony od stopnia nasilenia zmian chorobowych. W leczeniu łagodnej, "fizjologicznej" postaci trądziku pospolitego, który rozwija się u większości nastolatków, zwykle wystarcza stosowanie leków zewnętrznych. Trądzik przewlekły, nie leczony może wywierać bardzo duży wpływ na psychikę pacjentów. Trądzik jest chorobą wieloczynnikową. Czynniki zewnętrzne, takie jak kosmetyki, leki oraz praca w podwyższonej temperaturze i kurzu, mogą nasilać ten proces.
Jaka jest rola bakterii w rozwoju zmian trądzikowych?
W obrębie zaczopowanych gruczołów łojowych dochodzi do rozwoju bakterii beztlenowych (Propionibacterium acnes) wytwarzających enzymy rozkładające łój skórny do wolnych kwasów tłuszczowych nasilających stan zapalny. Na skórze łojotokowej bardzo dobrze rozwijają się też inne bakterie tlenowe (Staphylococcus species), grzyby drożdżopodobne (Pityrosporum ovale) i roztocza (Demodex folliculorum).
Czy zaburzenia hormonalne mają wpływ na przebieg choroby?
Trądzik w wieku dojrzewania nie ma nic wspólnego z zaburzeniami hormonalnymi i jest fizjologicznie związany ze wzmożoną produkcją łoju pod wpływem hormonów płciowych (androgenów). Jednak u 45% kobiet ze zmianami trądzikowymi w wieku 18-32 lat, wykryto zwiększone stężenie testosteronu. W takich przypadkach wskazane jest leczenie hormonalne, antyandrogenowe. Anaboliki, środki zawierające androgeny stosowane niekiedy przez młodych chłopców marzących o muskularnej sylwetce kulturysty w celu szybkiego przyrostu masy ciała, mogą przyspieszyć i znacznie zaostrzyć objawy trądziku tzw. body building acne
Jaki jest wpływ diety na rozwój trądziku?
Wbrew panującym powszechnie opiniom nie udało się wykazać wpływu diety (np. spożywania czekolady i ostrych potraw) na rozwój zmian trądzikowych. Zakazywanie spożywania węglowodanów i innych pokarmów jest zupełnie niepotrzebne.
Kiedy należy rozpocząć leczenie przeciwtrądzikowe?
Jak najszybciej! Głównym celem leczenia jest zapobieganie tworzeniu się blizn. Ze względu na brak możliwości skutecznego usunięcia istniejących blizn leczenie należy rozpocząć już we wczesnym okresie choroby, kiedy pojawiają się zaskórniki i grudki.
Czy trądzik można skutecznie leczyć samemu?
Nawet początkowe stadium umiarkowanie nasilonego łojotoku wymaga regularnych porad dermatologicznych i okresowego oczyszczania skóry u kosmetyczki. Szczególną uwagę należy zwrócić na higienę. Konieczne jest przynajmniej dwukrotne mycie w ciągu dnia przy użyciu łagodnego mydła. Ręczniki powinny być zmieniane codziennie. Zmiany skórne, których nie należy dotykać rękoma, mogą być przemywane wodą utlenioną. W przypadku pojawienia się krost korzystne działanie wywierają stosowane miejscowo dwa razy dziennie roztwory antybiotyków. W leczeniu łagodnej postaci trądziku pospolitego zwykle wystarcza stosowanie leków zewnętrznych. Należy jednak pamiętać, że trwały efekt uzyskuje się często dopiero po kilku miesiącach nieprzerwanej terapii.
Czy do kosmetyczki można udawać się z każdą postacią trądziku?
Wizyta u kosmetyczki w celu oczyszczenia skóry może nastąpić dopiero po wyleczeniu przez lekarza dermatologa stanu zapalnego. Po zabiegu oczyszczania przez kilka dni nie należy wychodzić na słońce ani opalać twarzy w solarium.
Jaka jest wpływ promieni słonecznych na trądzik?
Słońce podobnie jak
lampa kwarcowa i solarium nie powoduje wyleczenia, a jedynie czasowe ustąpienie objawów. Wielu chorych zauważa poprawę stanu skóry po intensywnym opalaniu, ale u większości z nich zmiany nawracają a nawet nasilają się. Dochodzi do odwodnienia i przyspieszenia procesów starzenia się skóry. U ok. 20% osób dotkniętych trądzikiem promienie UV powodują natychmiastowe zaostrzenie się zmian.
Kilka rad dla pacjentów z trądzikiem.
Jak najszybciej zgłosić się do lekarza dermatologa! Nigdy nie należy lekceważyć zmian trądzikowych.
Wczesne rozpoczęcie leczenia i odpowiednio częste wizyty u dermatologa są konieczne dla uniknięcia bliznowacenia.
Zaniechać wszelkich czynności manualnych! Nie należy dotykać rękoma zmian trądzikowych.
W przypadku nasilonych zmian zapalnych nie należy stosować do przemywania roztworów alkoholowych. Nie zniechęcać się jeśli brak jest natychmiastowych efektów leczenia - trądzik jest chorobą przewlekłą.
dr hab. n. med. Roman Nowicki - specjalista dermatolog; 2001.01.18
Teraz na bazie tych wiadomości możesz spróbować zadać pytanie.
Pozdrawiam.
guru