Artykuł ze "Zbornika príspevkov z 5. medzinárodnej vedeckej konferencje" do którego link w powyższym poście.
TERRORYZM DETERMINANTĄ ODPOWIEDNICH KWALIFIKACJI ZAWODOWYCH PRACOWNIKÓW OCHRONY FIZYCZNEJ OSÓB I MIENIA
Paweł PAJORSKI1
Terrorism is the determinant of the relevant professional qualifications of the physical protection of persons and property
Słowa klucze: terroryzm, ochrona fizyczna, kwalifikacje.
Key words: terrorism, physical protection, qualifications.
Kwalifikacje ustawowe (wymagane)
Kwalifikacje zawodowe pracownika ochrony fizycznej stanowić mają o jego profesjonalizmie. Wydawać by się mogło, że rzecz tak oczywista winna znaleźć odzwierciedlenie w przepisach prawa stanowiących swoistą „Biblię Ochroniarstwa”. Mowa tu o obowiązującej w polskim porządku prawnym ustawie z dnia 22 sierpnia 1997 roku o ochronie osób i mienia (Dz. U. 1997 r., Nr 113, poz. 740 z zm.) oraz stosownych rozporządzenia wydanych na podstawie tejże ustawy. Przywoływana ustawa, określa w rozdziale 5 wymagania kwalifikacyjne pracowników ochrony fizycznej osób i mienia.
Ogólnie rzecz biorąc (nie tylko w ujęciu ustawowym) pod pojęciem kwalifikacji zawodowych rozumie się układ postaw, warunków zdrowotno - fizycznych, struktur umiejętności sensomotorycznych, praktycznych i umysłowych, pozwalających na rozwiązywanie zadań na stanowiskach pracy, przeznaczonych dla określonego rodzaju czynności, których całość tworzy zawód. Relacje między umiejętnościami praktycznymi i umysłowymi zmienia się w zależności od rodzaju zawodu (
http://pedagogika-pracy.wyklady.org/wyklad/714_kwalifikacje-ikompetencje- zawodowe.html).
KWALIFIKACJE ZAWODOWE ZDEFINIOWANE ZOSTAŁY JAKO:
1. zespół umiejętności wymaganych dla rozwiązania określonego zadania,
2. poziom wyszkolenia zawodowego oraz zdolności takich jak inteligencja ogólna, właściwości psychofizyczne związane z funkcjonowaniem organów zmysłowych i mięśni, a także zdolności specjalne, takie jak np.: pamięć, uwaga, zdolności techniczne, wyobraźnia przestrzenna,
3. całościowe możliwości pracownika czyli indywidualne wiadomości, umiejętności oraz sprawności, pozwalające mu na wykonywanie odpowiednich funkcji w procesie pracy,
4. wiedza oraz umiejętności, doświadczenie, zręczność i zdolności umożliwiające pracownikowi przygotowanie się do wykonywania konkretnych czynności (pracy), zawodu, a także pożyteczną działalność w organizacji.
Kwalifikacje zawodowe w każdym zawodzie obejmują różne ich poziomy (Kwalifikacje i kompetencje zawodowe,
http://pedagogika-pracy.wyklady.org/wyklad/714_kwalifikacje-i-kompetencje-zawodowe.html).
Wyróżnić można kwalifikacje zawodowe podstawowe lub kwalifikacje zawodowe wstępne umożliwiające podjęcie pracy w danym zawodzie oraz pozostałe szczeble kwalifikacji związane z dokształcaniem i doskonaleniem zawodowym.
Wg T. Nowackiego „kwalifikacje pracownicze, których elementami są kwalifikacje zawodowe, to umiejętności dostosowane do rozwiązywania zadań na stanowisku pracy. Obejmują one także kwalifikacje moralno - społeczne i kwalifikacje zdrowotne. Kwalifikacje pracownicze są pojęciem szerszym od kwalifikacji zawodowych, gdyż obejmują również kwalifikacje pracownicze dla rozmaitych rodzajów zatrudnienia, które nie zaliczają się do żadnego z zawodów (Kwalifikacje i kompetencje zawodowe,
http://pedagogikapracy. wyklady.org/wyklad/714_kwalifikacje-i-kompetencje-zawodowe.html).
Oprócz kwalifikacji pracowniczych istnieją także kwalifikacje kluczowe , które rozumiane są jako umiejętności i sprawności, nie odnoszące się bezpośrednio do określonych, oddzielnych czynności praktycznych, jednakże oznaczające zarówno uzdolnienia do dużej liczby pozycji i funkcji jako alternatywnych wyborów w tym samym czasie, jak i zdolności do przezwyciężania sekwencji wymagań w biegu życia będących przeważnie wynikiem nieprzewidywalnych zmian. Ułatwiają one zarówno przeniesienie wiedzy zawodowej oraz zastosowanie jej w pokrewnych zawodach, jak i przystosowanie do zmian w technologii i gotowość do dalszego uczenia się, a także dopełnianie wcześniej nabytej wiedzy, jej rozwijanie oraz rekonstruowanie wcześniej opanowanych umiejętności.
Oprócz kwalifikacji funkcjonuje również pojęcie kompetencji czyli „nadany na podstawie właściwych kwalifikacji zakres pełnomocnictw i uprawnień do działania i decydowania oraz wydawania sądów w określonym obszarze. Kompetentnym jest się wtedy, jeśli posiada się uprawnienia do działania i kwalifikacje.
Kompetencje zawodowe to uprawnienia do działania w określonym obszarze zawodowym na podstawie uzyskanych kwalifikacji, pozwalających na właściwe rozwiązanie zadań zawodowych” (Kwalifikacje i kompetencje zawodowe,
http://pedagogika-pracy.wyklady.org/wyklad/714_kwalifikacje-i-kompetencjezawodowe.html).
Kompetencje zawodowe odpowiadające powyższej definicji odnoszą się do określonego obszaru zawodowego, noszą znamiona nadających się do mierzenia i obserwacji skutków zmian spowodowanych stosowaniem kompetencji oraz umożliwiają wykonanie zadań w określonych warunkach, wyznaczonym czasie i na odpowiednim poziomie, czyli zgodnie z przyjętym standardem. Kompetencje to zatem odpowiedni konglomerat opanowanej wiedzy z danego zakresu (wiem co), umiejętności (wiedza proceduralna – wiem jak i potrafię), postaw (chcę i jestem gotów wykorzystać swą wiedzę)(Kossowska, Sołtysińska, 2002, s. 36).
Wracając zatem do treści rozdziału 5 ustawy o ochronie osób i mienia, ustawodawca nałożył na pracownika ochrony fizycznej, obowiązek posiadania licencji pracownika ochrony fizycznej. Zgodnie z zapisami wspomnianej już ustawy,
licencja pracownika ochrony fizycznej pierwszego stopnia wymagana jest do wykonywania czynności, o których mowa w art. 3 pkt. 1 ustawy, przez:
1) członków specjalistycznych uzbrojonych formacji ochronnych,
2) członków zespołów konwojujących wartości pieniężne oraz inne przedmioty wartościowe lub niebezpieczne,
3) pracowników ochrony wykonujących bezpośrednio czynności związane z ochroną osób,
4) osoby nadzorujące i kontrolujące pracę pracowników ochrony fizycznej nie posiadających licencji,
5) pracowników ochrony mających prawo do czynności określonych w art. 36 ust. 1 pkt. 4 i 5,
6) pracowników ochrony wykonujących zadania na obszarach, w obiektach i urządzeniach podlegających obowiązkowej ochronie.
Ubiegać się o nią może osoba spełniająca ściśle określone w ustawie warunki.
Warunkami tymi są:
1) posiadanie obywatelstwa polskiego lub obywatelstwa innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym,
2) ukończenie 21 lat,
3) ukończenie szkoły podstawowej,
4) posiadanie pełnej zdolności do czynności prawnych, stwierdzonej własnym oświadczeniem,
5) brak skazania prawomocnym orzeczeniem za przestępstwo umyślne,
6) posiadanie uregulowanego stosunku do służby wojskowej,
7) posiada nienaganną opinię wydaną przez komendanta komisariatu Policji właściwego ze względu na jej miejsce zamieszkania,
8) posiada zdolność fizyczną i psychiczną do wykonywania zadań, stwierdzoną orzeczeniem lekarskim,
9) legitymuje się dyplomem lub świadectwem szkoły lub innej placówki oświatowej, które potwierdzają uzyskanie specjalistycznego wykształcenia, albo pełniła nienaganną służbę w stopniu podoficera lub chorążego w Biurze Ochrony Rządu przez okres co najmniej 15 lat,
albo ukończyła kurs pracowników ochrony pierwszego stopnia i zdała egzamin przed właściwą komisją.
Natomiast licencja pracownika ochrony fizycznej drugiego stopnia upoważnia do wykonywania czynności, o których mowa w art. 3 pkt. 1 ustawy, oraz do:
1) opracowywania planu ochrony,
2) organizowania i kierowania zespołami pracowników ochrony fizycznej.
O wydanie licencji pracownika ochrony fizycznej drugiego stopnia ubiegać się może osoba, która:
1) spełnia warunki, o których mowa w art. 26 ust. 2 pkt. 1, 2, 4 i 5,
2) posiada co najmniej wykształcenie średnie.
Licencję pracownika ochrony fizycznej drugiego stopnia wydaje się osobie, która:
1) spełnia warunki, o których mowa w art. 26 ust. 3 pkt. 1 i 2,
2) legitymuje się dyplomem lub świadectwem szkoły lub innej placówki oświatowej, które potwierdzają uzyskanie specjalistycznego wykształcenia, albo pełniła nienaganną służbę w stopniu oficera w Biurze Ochrony Rządu przez okres co najmniej 15 lat, albo ukończyła kurs pracowników ochrony drugiego stopnia i zdała egzamin przed właściwą komisją.
Ponadto w obydwu przypadkach (posiadania licencji pracownika ochrony fizycznej I i II stopnia) pracownik ochrony fizycznej osób i mienia winien posiadać odpowiednie kwalifikacje zdrowotne określone rozporządzeniem Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 4 czerwca 1998 r. w sprawie wzoru i trybu wydawania licencji pracownika ochrony fizycznej i licencji pracownika zabezpieczenia technicznego oraz trybu i częstotliwości wydawania przez organy Policji opinii o pracownikach ochrony (Dz. U. 1998 r. Nr 78, poz. 511). Do kwalifikacji tych zaliczamy fizyczną i psychiczną zdolność do wykonywania zadań pracownika ochrony, potwierdzone orzeczeniem lekarskim wydanym przez jednostkę uprawnioną do przeprowadzenia badań ubiegających się o wydanie licencji. Ponadto pracownik ochrony fizycznej winien posiadać jeszcze zdolność do czynności prawnych stwierdzoną własnoręcznym podpisem, złożonym w obecności pracownika komendy wojewódzkiej Policji.
Posiadanie stosownych kompetencji potwierdzone jest dyplomem lub świadectwem szkoły lub innej placówki oświatowej, które potwierdza uzyskanie specjalistycznego wykształcenia albo zaświadczeniem o ukończeniu kursu pracownika ochrony, odpowiednio pierwszego lub drugiego stopnia. Mówi o tym rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie rodzajów dyplomów i świadectw wydawanych przez szkoły i inne placówki oświatowe, które potwierdzają uzyskanie specjalistycznych kwalifikacji w zakresie ochrony osób i mienia, minimalnego zakresu programów kursów pracowników ochrony fizycznej pierwszego i drugiego stopnia oraz zakresu obowiązujących tematów egzaminów i trybu ich składania, składu komisji egzaminacyjnej i sposobu przeprowadzania egzaminu (Dz. U. 1998 r., Nr 113, poz. 731).
Dokumentami potwierdzającymi uzyskanie specjalistycznych kwalifikacji w zakresie fizycznej ochrony osób i mienia są również świadectwa szkół podoficerskich oraz dyplomy szkół oficerskich resortu spraw wewnętrznych i administracji w zakresie prawno-administracyjnej ochrony porządku publicznego.
Skupiając się jednak na kwalifikacjach zawodowych jakimi powinien się legitymować pracownik ochrony fizycznej w kontekście przeciwdziałania aktom terrorystycznym należy zauważyć, że, niestety, ani program szkolenia w formie kursu, o którym mowa w § 3 - § 5 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie rodzajów dyplomów i świadectw wydawanych przez szkoły i inne placówki oświatowe, które potwierdzają uzyskanie specjalistycznych kwalifikacji w zakresie ochrony osób i mienia, minimalnego zakresu programów kursów pracowników ochrony fizycznej pierwszego i drugiego stopnia oraz zakresu obowiązujących tematów egzaminów i trybu ich składania, składu komisji egzaminacyjnej i sposobu przeprowadzania egzaminu (Dz. U. 1998 r., Nr 113, poz. 731), ani Załącznik nr 7 do rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 września 2010 r. – Podstawa programowa kształcenia w zawodzie technik ochrony fizycznej osób i mienia (Dz. U. 2010 r. Nr 195 poz. 1296) nie dają podstaw do uzyskania, zarówno przez uczestników kursu jak i uczniów/słuchaczy w zawodzie technik ochrony fizycznej osób i mienia, odpowiedniego przygotowania zawodowego w kontekście prognozowanych zagrożeń aktami terrorystycznymi.
Pomimo, że większość osób związanych bezpośrednio z ochroną osób i mienia lub z wymiarem sprawiedliwości czy też z ośrodkami opiniodawczymi w zakresie działalności związanej z ochroną osób i mienia i ustawodawstwem w tym zakresie twierdzi, że: „Nie ma wątpliwości, że zadania związane z bezpośrednią ochroną fizyczną stałą, jak i doraźną, (…), są wyjątkowo odpowiedzialne, a zatem wymagają odpowiedniego przygotowania zawodowego potwierdzonego fachowym sprawdzianem wiedzy i umiejętności, co w konsekwencji potwierdza uzyskanie licencji” (Kotowski, 2004, s. 237) to wzór stosownych, wymienianych wyżej, rozporządzeń pozostaje bez zmian i jest z goła nieprzystający do spodziewanych zagrożeń. Wprawdzie przeważająca większość w/w osób podpisuje się pod opinią W. Kotowskiego twierdzącego, że: „(…) słuszny wydaje się wymóg nieskazitelności, predyspozycji psychofizycznych oraz doskonałej znajomości związanych z ochroną zagadnień prawnych. Szczególnie jest to ważne w odniesieniu do pracowników ochrony, którzy mogą stosować w przewidzianych prawem warunkach i okolicznościach środki przymusu bezpośredniego w postaci siły fizycznej, chwytów obezwładniających oraz podobnych technik obrony, kajdanek, pałek obronnych wielofunkcyjnych, psów obronnych, paralizatorów elektrycznych, broni gazowej i ręcznych miotaczy gazu, a także broni palnej w celu odparcia bezpośredniego i bezprawnego zamachu na życie lub zdrowie pracownika ochrony albo innej osoby, przeciwko osobie niestosującej się do wezwania natychmiastowego porzucenia broni lub innego niebezpiecznego narzędzia, których użycie może zagrażać życiu lub zdrowiu pracownika ochrony albo innej osoby (…). Chodzi wszakże o wypracowanie najskuteczniejszych metod wyboru najlepszych, najsilniejszych, najsprawniejszych, szczycących się wysokim poziomem intelektualnym pracowników (…)”(Kotowski, 2004, s. 237) to jednak stan faktyczny mówi sam za siebie.
Kwalifikacje posiadane (rzeczywiste)
Jak już wspomniano stan faktyczny posiadanych przez pracowników ochrony fizycznej osób i mienia kwalifikacji jest zgoła odmienny od stanu wynikającego z obowiązujących rozwiązań prawnych, a tym bardziej od stanu oczekiwanego. Pogoń, zarówno zleceniodawców usług, w zakresie ochrony fizycznej i technicznej osób i mienia oraz prowadzących działalność gospodarczą w tym zakresie pracodawców, za pieniądzem, a także „niepełnosprawność” innych przepisów dotyczących zatrudnienia stworzyła swoistą „hydrę lernejską”.
Pobieżnie realizowane minima tematyczne przewidziane ustawowym programem szkolenia nie korelują z prakseologicznym podejściem do zagadnień ochrony osób i mienia. Funkcjonuje to natomiast w pełnej symbiozie z oczekiwaniami zarówno zleceniodawców jak i pracodawców. Słabo przygotowany do realizacji rzeczywistych zadań pracownik ochrony fizycznej, czasami nie posiadający nawet stosownej licencji stał się, ze względu na niewielkie wymagania finansowe, najbardziej pożądanym pracownikiem. Do tego doszedł obowiązek zatrudniania osób o określonej niepełnosprawności, wymuszany karami finansowymi w postaci obowiązkowej składki na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych związanej z odpowiednimi proporcjami pomiędzy zatrudnionymi pracownikami ochrony fizycznej posiadającymi orzeczenie o odpowiedni, stopniu niepełnosprawności i pracownikami pełnosprawnymi. Porażający jest fakt, że zawód ten, zgodnie z obowiązującymi przepisami i kryteriami mogą wykonywać osoby nawet z orzeczeniem o niepełnosprawności w stopniu znacznym. Tak rozpaczliwy obraz Polskiej ochrony przebija nawet z raportu Najwyższej Izby Kontroli: Z ustaleń kontroli wynika, że w 27 badanych zakładach pracy chronionej (90%) na stanowiskach bezpośrednio związanych z dozorem i ochroną mienia zatrudnione są osoby, co do których orzeczona została niepełnosprawność z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego, choroby narządów ruchu oraz takie, którym – zgodnie z orzeczeniem – przysługuje pomoc osób drugich (NIK 2004, s. 14). Słabe przygotowanie zawodowe, a niekiedy wręcz brak jakichkolwiek kwalifikacji zawodowych w przypadku pracowników ochrony fizycznej osób i mienia nie posiadających licencji oraz niepełnosprawność tych osób nie determinują zaufania do sposobu i poziomu realizowanych przez nich zadań zwłaszcza w sytuacji prewencji antyterrorystycznej czy też działań poskutkowych. Poziom przygotowania zarówno merytorycznego jak i praktycznego, nie mówiąc już o sprawności psychofizycznej jest nie tylko daleki od ideału ale wręcz może stanowić realne zagrożenie bezpieczeństwa począwszy od lokalnego skończywszy na narodowym, w zależności od charakteru i przeznaczenia obszaru, obiektu, urządzenia i transportu podlegającego ochronie przez osoby o takich kwalifikacjach, a raczej ich braku. Moim zdaniem osoby takie nie s ą w stanie podjąć prostych zadań prewencyjnych nie mówiąc już o zadaniach zbliżonych czy też przenikających częściowo obszar działań kontrterrorystycznych i działań poskutkowych.
Kwalifikacje oczekiwane (niezbędne)
Przedstawiony powyżej stan faktyczny raczej nie napawa optymizmem, zwłaszcza w świetle prognoz dotyczących realnych zagrożeń terrorystycznych dla Polski. Od pewnego czasu trwa polemika (…), na temat jakości szkoleń pracowników ochrony fizycznej i pracowników zabezpieczenia technicznego. Co niektórzy poddają w wątpliwość sens jakichkolwiek szkoleń skoro stawki za usługi w branży ochrony są takie jakie są. Ponadto, jak doświadczenie przynajmniej ostatnich 10 lat wskazuje, klientowi również niespecjalnie zależy na przygotowaniu zawodowym pracownika ochrony fizycznej (Pajorski, 2007, s 46, Pajorski, 2007, s 38). Biorąc pod uwagę, że pracownicy ochrony fizycznej dbają o bezpieczeństwo obiektów, obszarów, urządzeń i transportów ważnych dla obronności, interesu gospodarczego państwa, bezpieczeństwa publicznego i innych ważnych interesów państwa, podlegających obowiązkowej ochronie przez specjalistyczne uzbrojone formacje ochronne lub odpowiednie zabezpieczenie techniczne (UoOOiM, 1997, art. 5), poziom posiadanych przez większość czynnych obecnie zawodowo pracowników ochrony fizycznej osób i mienia kwalifikacji jest delikatnie mówiąc niewystarczający. Ze względu na charakter obiektów, obszarów, urządzeń i transportów, a zwłaszcza tych wymienionych w Rozdziale I ustawy o ochronie osób i mienia należy uznać, że pracownikom ochrony powierza się niezwykle odpowiedzialne zadania z punktu widzenia bezpieczeństwa państwa.
Warunkiem powierzenia z natury rzeczy odpowiedzialnych zadań licencjonowanego pracownika ochrony pierwszego lub drugiego stopnia jest, poza nieskazitelnością charakteru i predyspozycjami psychofizycznymi, również określony stan świadomości prawnej. Świadomość prawna to przede wszystkim wiedza gwarantująca ochronę przed naruszeniem obowiązujących w Polsce norm prawnych zgodnie z zasadą „nieznajomość prawa szkodzi”, ale nie tylko. Prawość wymaga umiejętności korzystania z posiadanej i pogłębianej wiedzy w stopniu pozwalającym na niezłomną wolę postępowania w zgodzie z własnym sumieniem oraz przyjętymi i utrwalonymi w praktyce zasadami współżycia społecznego (Kotowski, 2004, s. 19). Oprócz wyżej wymienionych atrybutów zawodowych pracownik ochrony fizycznej winien posiadać również szeroki zasób wiedzy praktycznej specjalnej i specjalizowanej. W trosce o zapewnienie bezpieczeństwa potrzeba czegoś więcej niż tworzenie systemów bezpieczeństwa i zastępów uzbrojonych strażników. Trzeba zatem przyjąć realistyczne podejście do akceptowalnego ryzyka i myśleć o bezpieczeństwie w sposób innowacyjny, postrzegając je jako proces o wielu ogniwach (K. Jałoszyński, et al. 2010, s. 8).
Dotychczas obowiązujące szkolenie, zarówno na poziomie trzymiesięcznych kursów lub nauczanie na poziomie szkół policealnych, po ukończeniu których absolwent przystępował do egzaminu zawodowego przed komisją z Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej, nie przygotowują w należyty sposób zarówno od strony merytorycznej jak i od strony praktycznej do realizacji wyspecjalizowanych zadań jakie stawiane są przed pracownikami ochrony przez zagrożenia charakterystyczne dla, rozpoczętego dekadę temu, XXI wieku. Trzeba jednak zauważyć, że już na przełomie XX i XXI wieku niektóre podmioty gospodarcze, prowadzące w Polsce działalność w zakresie fizycznej i technicznej ochrony osób i mienia, monitorujące stan bezpieczeństwa w Europie i na świecie, a także monitorujące rozwój zagrożeń zwłaszcza silnie oddziaływujących na poziom bezpieczeństwa lokalnego, starały się opracować własne strategie szkoleniowe w zakresie zapobiegania, przeciwdziałania i zwalczania zjawisk terrorystycznych, a także w zakresie działań poskutkowych o charakterze działań ratowniczych i ochronnych. Zakres i tematyka szkoleń w większości tych strategii pokryły się z obecnymi potrzebami i oczekiwaniami społecznymi, a niekiedy nawet je wyprzedziły. Niektórzy, choć jak na razie jest ich jeszcze niewielki odsetek, właściciele firm ochrony fizycznej osób i mienia zaczynają poszukiwać pracowników ochrony fizycznej z konkretnie określonymi kwalifikacjami daleko wybiegającymi poza ustawowe minimum. Pozyskują oni personel już wyszkolony, z przeszłością w różnego rodzaju służbach i formacjach mundurowych lub organizują własne szkolenia. Biorąc pod uwagę zagrożenie incydentami terrorystycznymi takimi jak uprowadzenie osób, uprowadzenia środków lokomocji, zamachy bombowe lub groźby ich popełnienia, zamachy przy użyciu środków biologicznych, chemicznych, radioaktywnych, napady na konwoje, niektóre firmy ochrony zainteresowane są pozyskaniem odpowiednio przygotowanego do działań anty i kontrterrorystycznych personelu. W tym celu realizowanych jest wiele szkoleń specjalistycznych, takich jak organizowane przez nieistniejące już dziś Biuro Ochrony „PROTECTOR”. Zakres tematyczny tych szkoleń był szeroki i dotykał:
1.Podstaw taktyki ochrony VIP w strefie zamachu improwizowanymi urządzeniami wybuchowymi i/lub bronią palną będącej jednocześnie strefą porażoną bojowymi środkami trującymi lub trującymi środkami przemysłowymi;
2.Procedur i organizacji ewakuacji, a także współpracy służb ratowniczych ze służbami ochrony fizycznej osób i mienia;
3.Postępowania zgodnie z procedurą typu Combat Close Quarters Life Support (first step second step);
4.Kursu kwalifikowanej pierwszej pomocy;
5.Taktyki rozpoznania antybombowego jednostek pływających, a także nabrzeży pod linią wody;
6.Technik i taktyki rozpoznania antysnajperskiego;
7.Taktyki działań interwencyjnych dla licencjonowanych pracowników ochrony realizujących zadania służb porządkowych i informacyjnych organizatora imprezy masowej;
8.Taktyki i technik rozpoznania antybombowego pojazdów;
9.Taktyki i technik rozpoznania i zabezpieczenia antybombowego obiektów;
10.Taktyki i technik działań ratowniczych w wybranych sytuacjach kryzysowych;
11.Taktyki i technik ochrony VIP1a w rejonie objętym konfliktem zbrojnym lub w rejonie podwyższonego ryzyka;
12.Taktyki i technik ochrony transportów wartości pieniężnych, dział sztuki oraz innych przedmiotów wartościowych i niebezpiecznych;
13.Taktyki i technik działań płetwonurków służb ochrony;
14.Taktyki posługiwania się bronią palną długą i krótką;
15.Wybranych elementów strategii zapobiegania zamachom terrorystycznym dla komórek organizacyjnych obiektów przemysłowych;
16.Wybranych elementów strategii zapobiegania zamachom terrorystycznym dla komórek organizacyjnych handlowych obiektów wielkopowierzchniowych;
17.Taktyki działań ochronnych w ochronie placówek dyplomatycznych;
18.Organizacji ochrony handlowych obiektów wlelkopowierzchniowych w kontekście aktów terroru bombowego i wykorzystania przez zamachowca substancji potencjalnie niebezpiecznych;
19.Organizacji ochrony obiektów przemysłowych w kontekście aktów terroru bombowego i wykorzystania przez zamachowca substancji potencjalnie niebezpiecznych;
20.Taktyki działań poskutkowych w kontekście zamachu terrorystycznego - procedur ewakuacyjnych handlowych obiektów wlelkopowierzchniowych oraz obiektów przemysłowych;
21.Organizacji ochrony obiektów w kontekście zagrożeń terrorystycznych;
22.Warsztatów z taktyki i technik interwencji z użyciem paralizatorów elektrycznych;
23.Interwencji kryzysowej w sytuacjach katastrofy oraz wzięcia zakładników;
24.Taktyki i technik ochrony osób;
25.Organizacji sekcji i planowania działań w zakresie ochrony osób;
26.Taktyki rozpoznania kontr inwigilacyjne;
27.Taktyki rozpoznania miejsc stałego i czasowego pobytu osoby ochranianej;
• taktyka strzelania z broni palnej krótkiej z pojazdów w trakcie ochrony VIP,
• wykorzystanie dokumentacji fotograficznej rekonesansu w przygotowaniu wizyty VIP,
• taktyka posługiwania się bronią palną krótką w ochronie osób,
• taktyka posługiwania się bronią palną długą w ochronie osób,
• taktyka działań ratowniczych w ochronie osób,
• taktyka i techniki interwencji fizycznej w ochronie osób,
28.Podstawowego Szkolenia Strzeleckiego z broni palnej długiej;
29.Podstawowe Szkolenie Strzeleckie z broni palnej krótkiej;
30.Podstawy taktyki użycia broni palnej w środkach ochrony górnych dróg oddechowych;
31.Kurs jazdy ofensywnej i defensywnej dla pracowników ochrony osób;
32.Szkolenie dla personelu recepcyjnego (Front Desk Personel) w zakresie realizacji procedur bezpieczeństwa w kontekście zagrożeń aktami terroru:
• zjawisko terroryzmu - definicja, charakterystyka,
• informacja o groźbie użycia materiałów wybuchowych lub
innych materiałów niebezpiecznych (listowa, telefoniczna, mailowa),
• rozwój sytuacji kryzysowej,
• procedury postępowania,
• ćwiczenia praktyczne w prowadzeniu rozmowy telefonicznej
lub mailowej,
• procedury postępowania w przypadku odebrania niebezpiecznej/ podejrzanej przesyłki listowej.
a. zjawisko terroryzmu - definicja, charakterystyka.
b. informacja o groźbie użycia materiałów wybuchowych lub innych materiałów niebezpiecznych:
• listowa,
• telefoniczna,
• mailowa.
c. rozwój sytuacji kryzysowej,
d. procedury postępowania,
e. ćwiczenia praktyczne w prowadzeniu rozmowy telefonicznej lub mailowej,
f. procedury postępowania w przypadku odebrania niebezpiecznej/ podejrzanej przesyłki listowej.
Przedstawiona powyżej tematyką szkoleń stanowi pewnego rodzaju novum dla pracowników ochrony, ponieważ do tej pory nie przykładano wagi do jakości i poziomu szkoleń oraz nabywanych przez pracowników ochrony kwalifikacji. Ponadto w ramach wyżej wymienionych kursów pracownicy nabywają też umiejętności posługiwania się specjalistycznym sprzętem i urządzeniami dedykowanymi do wykonywania konkretnych zadań rozpoznawczo – ochronnych.
Właśnie w tym kierunku powinno się prowadzić proces nauczania zarówno w placówkach oświatowych, po ukończeniu których ich absolwent uzyskuje możliwość przystąpienia do egzaminu zawodowego na technika ochrony fizycznej osób i mienia jak i w podmiotach realizujących szkolenia i kursy doskonalące. Walka z terroryzmem będzie długim, kosztownym pod każdym względem i wyczerpującym procesem Nie będziemy żyć w społeczeństwie wolnym od ryzyka i nie możemy być chronieni przed każdym nieszczęściem (Jałoszyński, et al. 2010, s. 8). Nie oznacza to jednak, że nie mamy myśleć o poprawie bezpieczeństwa.
Biorąc pod uwagę specyfikę zagrożeń należy oczekiwać, że pracownik ochrony fizycznej poza posiadaniem licencji pracownika ochrony fizycznej dysponował będzie odpowiednią wiedzą i umiejętnościami pozwalającymi wywiązać się z zadań ochronnych w różnych sytuacjach i warunkach. Należy przy tym pamiętać, że pracownicy ochrony fizycznej to swoisty łańcuch ochronny, który jest na tyle „mocny” na ile „mocne” jest najsłabsze jego ogniwo. Toteż powinno się zwracać uwagę nie tylko na kwalifikacje poszczególnych członków zespołu ale zespołu jako całości (Pajorski, 2011). Jak wskazuje doświadczenie w zespole najsłabszym ogniwem może się okazać nawet nie osoba najsłabiej przygotowana pod względem zawodowym lecz nieetyczny – mówiąc dosadniej – zdeprawowany osobnik, a przy tym wysokiej klasy profesjonalista (Piwowarski, 2011, s.27).
Bibliografia
Wydawnictwa zwarte
• K. Jałoszyński, A. Letkiewicz (red.), Edukacja antyterrorystyczna. Konieczność i obowiązek naszych czasów, Szczytno 2010, s. 8.
• M. Kossowska, I. Sołtysińska, Szkolenia pracowników a rozwój organizacji, Kraków 2002, s. 36.
• W. Kotowski, Ochrona osób i mienia. Komentarz praktyczny, Warszawa 2004, s. 237.
• P. Pajorski, Poziom specjalistycznego przygotowania zawodowego grup dyspozycyjnych koncesjonowanych podmiotów gospodarczych realizujących zadania ochrony transportów dzieł sztuki w Zeszyty Naukowe SAPSP w Krakowie EDIS (Red.): Wystąpienie z Międzynarodowej Konferencji „Ochrona dóbr kultury na wypadek szczególnych zagrożeń – wyzwania XXI wieku”, 12 – 14 Października 2001 r. Kraków.
• J. Piwowarski, Etyka w administracji i jej źródła, Kraków, Wyższa Szkoła Bezpieczeństwa Publicznego i Indywidualnego APEIRON, 2011, s. 27.
Wydawnictwa ciągłe
• P. Pajorski, Szkolenia zawodowe pracowników ochrony, Ochrona Mienia i Informacji Nr 1/2007, s. 46
• P. Pajorski, Szkolenia zawodowe pracowników ochrony, Biuletyn Informacyjny Nr 2/2007 (91) Polskiej Izby Ochrony Osób i Mienia, s. 38.
• Raport Najwyższej Izby Kontroli, Informacja o wynikach kontroli funkcjonowania zakładów pracy chronionej zajmujących się ochroną mienia i dozorem, Warszawa 2004, s. 14.
Akty prawa:
• Ustawa o ochronie osób i mienia 22 sierpnia 1997 r., art. 5, ust. 1 (Dz. U. z 1997 r. Nr 114, poz. 740)
• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 4 czerwca 1998 r. w sprawie wzoru i trybu wydawania licencji pracownika ochrony fizycznej i licencji pracownika zabezpieczenia technicznego oraz trybu i częstotliwości wydawania przez organy Policji opinii o pracownikach ochrony (Dz. U. 1998 r. Nr 78 poz. 511)
• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 sierpnia 1998 r. w sprawie rodzajów dyplomów i świadectw wydawanych przez szkoły i inne placówki oświatowe, które potwierdzają uzyskanie specjalistycznych kwalifikacji w zakresie ochrony osób i mienia, minimalnego zakresu programów kursów pracowników ochrony fizycznej pierwszego i drugiego stopnia oraz zakresu obowiązujących tematów egzaminów i trybu ich składania, składu komisji egzaminacyjnej i sposobu przeprowadzaniaegzaminu (Dz. U. 1998 r., Nr 113, poz. 731)
• Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 września 2010 r. w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach: drukarz, introligator, mechanik maszyn i urządzeń drogowych,technik administracji, technik drogownictwa, technik ekonomista, technik ochrony fizycznej osób i mienia,technik pojazdów samochodowych, technik poligraf i technik turystyki wiejskiej (Dz. U. 2010 r. Nr 195 poz. 1296).
Źródła elektroniczne:
Kwalifikacje i kompetencje zawodowe,
http://pedagogika-pracy.wyklady.org/wyklad/714_kwalifikacje-ikompetencje-zawodowe.html (dostęp: 12.10.2011 r. godz. 01:05)
Zmieniony przez - IKSROJAP w dniu 2012-02-28 02:33:30 
IKSROJAP
Krzysztof Piekarz
