Może komuś się przyda
Siła mięśniowa lub ściślej - sprawność siłowa człowieka - to zdolność do pokonywania oporu zewnętrznego lub przeciwstawiania się mu, realizowana kosztem wysiłku mięśniowego. Jest ona w dużej mierze uzależniona od warunków wykonywania ruchu.
Siła jako cecha motoryczna kształtuje się wraz z rozwojem osobniczym, który charakteryzuje niejednolitość tempa wzrostu różnych układów i narządów. Badania wykazały, że wzrost siły przebiega równolegle do wzrostu cech morfologicznych i fizjologicznych. Np. wcześnie dojrzewający chłopcy wykazują wczesny skok rozwojowy siły, natomiast późno dojrzewający - odpowiednio później.
Ogólnie rzecz biorąc, w przedziale wieku 7 - 12 lat poziom siły nie wykazuje dużego zróżnicowania ze względu na płeć. Dopiero począwszy od 13 - 14 roku życia u chłopców następuje dynamiczny przyrost siły, natomiast u dziewcząt obserwuje się stabilizację, a niekiedy nawet regresję.
Badania młodzieży miejskiej nie uprawiającej sport w sposób zorganizowany informują o ciągłym wzroście siły aż do 19 roku życia. Natomiast obniżenie poziomu siły obserwowane jest u mężczyzn nie ćwiczących systematycznie począwszy od 30 roku życia.
U młodzieży przed pokwitaniem zdolność zwiększania siły przez stosowanie ćwiczeń nie zależy od płci. W okresie pokwitania zdolność ta zwiększa się znacznie u chłopców. Maksimum jej osiągają mężczyźni w grupie wieku 20 - 30 lat.
Badania nad treningiem młodzieży, biorącej udział w zorganizowanych zajęciach sportowych wykazują, że systematycznie uprawiane ćwiczenia siłowe nie tylko powiększają sprawność motoryczną, ale zmieniają również tempo i rytm rozwojowy.
Trening siłowy stymuluje przyspieszenie dojrzewania układu nerwowego, który wcześniej staje się zdolny do mobilizacji do większego wysiłku - stąd często obserwuje się wzrost siły poprzedzający przyrost masy ciała i rozmiarów mięśni.
Ze względu na wspomnianą wyżej specyfikę rozwoju człowieka, szczególnej uwagi wymagają zajęcia z dziećmi w wieku 7 - 11 lat.
Ćwiczenia siły , szczególnie statycznej, bardzo szybko wyzwalają u nich ochronne hamowanie. Zjawisko to ogranicza więc stosowanie tych ćwiczeń nawet na szkolnych zajęciach z wychowania fizycznego. W tym wieku należy właściwie stosować przede wszystkim ćwiczenia o charakterze szybkościowo - siłowym, a więc skocznościowe, akrobatyczne itp. Statyczne ćwiczenia mogą tu być wprowadzane jedynie w celu wypracowania prawidłowej postawy.
Specjalne ćwiczenia siłowe stawiają organizmowi duże wymagania, zarówno układowi krążenia i oddychania, jak i układowi ruchu. Istnieje pogląd, że krótkotrwałe bodźce obciążające pobudzają kości długie do wzrostu, natomiast duży i długotrwały ucisk hamuje wzrost.
Proces wzrostu człowieka jest ograniczony wiekiem i zależy od momentu zaniku chrząstki nasadowej, która umożliwia wzrastanie kości.
Bochenek przyjmuje, że wiek 17 - 24 lat jest okresem, w którym ostatecznie zamyka się zarastanie chrząstek nasadowych kości długich. Tanner zaś stwierdza, że w zasadzie za wiek ukończenia procesów rośnięcia można przyjąć 17 rok życia, a wzrastanie wysokości ciała po tym okresie o ok. 2% jest efektem przywarstwiania w obrębie trzonów kręgowych.
Wszystkie powyższe uwagi przemawiają za tym, aby maksymalnych (ze względu na obciążenie) i intensywnych ćwiczeń siłowych nie rozpoczynać przed czasem pełnego ukształtowania się kośćca, to znaczy przed 17 rokiem życia !!!
Na siłę rozwijaną przez mięśnie wywiera optymalny wpływ stan pobudzenia centralnego układu nerwowego.Z dotychczas przeprowadzanych obserwacji wynika, że w ćwiczeniach szybkościowo - siłowych najlepsze wyniki uzyskuje się przy krótkim zatrzymaniu oddechu. Np. mięśnie grzbietu rozwijają najwyższą siłę w sytuacji, kiedy w płucach zatrzymuje się powietrze równe 3 ich pojemności życiowej. Tłumaczy się to zjawiskiem swoistego podrażnienia interoreceptorów, mechanoreceptorów i chemoreceptorów rozlokowanych w płucach i jamie brzusznej, które na drodze odruchowej pozytywnie wpływają na skurcze mięśni.
Większą możliwość przejawiania siły mięśniowej przy naprężeniu mięśni klatki piersiowej wyjaśnia się dodatkowym pobudzeniem interoreceptorów organów wewnętrznych, zmieniających stopień pobudzenia mięśni szkieletowych.
Zdolność do pracy siłowej można zwiększyć także drogą pobudzenia określonych receptorów. Bodźce świetlne, dźwiękowe, cieplne i inne mogą w niektórych przypadkach pozytywnie wpływać na siłę rozwijaną przez mięśnie.
Między innymi rozgrzewka zwiększa aktywność mięśniową nie mniej niż o 19%.Badania wykazały, że przy zastosowaniu w czasie przerw, między ćwiczeniami, chłodnych kompresów na brzuch osiągało się zwiększenie wyników ćwiczeń. Okazało się też, że najbardziej efektywną formą odpoczynku był chłodny prysznic. Ochłodzenie wywołuje dreszcze, zachodzi tu więc swoista sytuacja skurczów mięśniowych.
Organizując trening siły mięśniowej należy wziąć również pod uwagę, że statyczne napięcia mięśni zwiększają efektywność ich późniejszej pracy dynamicznej. Jej wzrost dochodzi niekiedy do ok. 20% w porównaniu do pracy wykonywanej bez wstępnego napięcia izometrycznego. W pewnych warunkach ćwiczenia statyczne mogą być stymulatorem pracy dynamicznej i odgrywać istotną rolę w metodyce kształtowania siły dynamicznej.
Wydolność siłowa zmienia się w ciągu dnia: jej maksimum przypada na okres przedpołudniowy, nieco mniejszy poziom zachowuje w godzinach popołudniowych, a największe obniżenie obserwuje się między 2 a 4 w nocy. Jednak przypuszcza się, że przebieg dobowej krzywej siły mogą zmienić systematyczne zajęcia poranne.