Rzuty należą do konkurencji lekkoatletycznych, których istotą jest przemieszczenie sprzętu na jak największą odległość. Wyróżnić tu możemy konkurencje uprawiane przez mężczyzn i kobiety – pchnięcie kulą, rzut dyskiem i rzut oszczepem oraz uprawiany wyłącznie przez mężczyzn rzut młotem. Zasady wykonywania rzutów lekkoatletycznych określone są przepisami, które dotyczą: kształtu, ciężaru i budowy sprzętu, miejsca z jakiego poszczególne rzuty się wykonuje, czynności zawodnika itd. Przestrzeganie przepisów jest warunkiem uznania ważności rzutu, a co za tym idzie prawidłowości uzyskanego wyniku sportowego.
I. Technika i metodyka nauczania rzutów
Pchnięcie kulą
Technika
Pchnięcie kulą składa się z następujących elementów:
1) pozycja wyjściowa:
a) koncentracja,
b) ustawienie w kole i trzymanie kuli,
c) waga,
d) kłębek zwinięty;
2) faza doślizgu (doskoku):
a) równoważne padanie,
b) różna praca kończyn dolnych,
c) zamknięta pozycja w czasie doślizgu (doskoku),
d) wyprzedzenie sprzętu;
3) pozycja wyrzutna:
a) rozmieszczenie nóg w kole,
b) układ tułowia po doślizgu (doskoku),
c) łuk napięty;
4) faza wyrzutu:
a) praca prawego biodra i prawej nogi-stopy,
b) praca lewego biodra i lewej nogi-stopy,
c) praca tułowia, głowy i kończyn górnych,
d) skoordynowanie całości ruchów,
e) wytrzymanie równowagi w kole.
Metodyka
Pchniecie kulą jest konkurencją lekkoatletyczną łatwą do przeprowadzenia w każdych prawie warunkach terenowych. W nauczaniu tej konkurencji wymaga się od miotaczy przygotowania ogólnego, siłowego i specjalnego.
W nauczaniu wstępnym pchnięcia kulą należy stosować stopniowanie ćwiczeń, tzn. przechodzenie od najprostszych do złożonych i od łatwych do trudnych, aby nie przekraczać aktualnych możliwości ćwiczących i nie przytępiać ich wrodzonych dyspozycji psychofizycznych przez systematyczne działanie tymi samymi bodźcami, co często występuje w treningu zaawansowanych. Postępowanie z zawodnikami klas wyższych wymaga już systemu treningowego opartego na obowiązującej organizacji pracy szkoleniowej.
Metodyka nauczania pchnięcia kulą ma prowadzić, drogą szeregu ćwiczeń wykonywanych w określonej kolejności, do stworzenia i utrwalenia nawyku ruchowego oraz osiągnięcia poprawnej, ekonomicznej techniki.
W nauczaniu pchnięcia kulą wyodrębnić należy kolejno następujące fazy:
1) pokaz i zaznajomienie z techniką pchnięcia;
2) oswojenie z kulą;
3) nauka zasad techniki:
a) pchnięcie kulą z miejsca,
b) pchnięcie kulą z rozbiegu (doślizgu);
4) nauka szczegółów w technice pchnięcia kulą;
5) doskonalenie techniki ze sprzętem np. kulą, a także przez stosowanie:
- ćwiczeń specjalnych ze sprzętem nietypowym (zastępczym)
- ćwiczeń imitujących pchnięcie kulą
- ćwiczeń wspomagających
- specjalnych ćwiczeń siłowych.
Nauczanie wstępne obejmuje czynności wymienione w trzech pierwszych punktach. W nauczaniu zaawansowanych należy się skupić na szczegółach techniki i doskonaleniu jej.
PCHNIĘCIE KULĄ
Przepisy dotyczące startu w konkurencji
1) Kolejność, w jakiej zawodnicy wykonują swoje próby w konkursie, ustala się przez losowanie.
2) Każdy zawodnik powinien być sklasyfikowany na podstawie wyniku uzyskanego w najlepszym skoku.
3) Jeżeli w konkursie startuje więcej niż ośmiu zawodników, każdy z nich ma prawo do dalszych trzech prób, a ośmiu (lub więcej) zawodników, ma prawo do dalszych trzech prób. W przypadku, gdy więcej niż jeden zawodnik uzyska ósmy wynik, wszyscy oni mają prawo do wykonywania dalszych trzech prób. Gdy w konkursie startuje ośmiu lub więcej zawodników, każdy z nich ma prawo do wykonania sześciu prób.
4) Przed rozpoczęciem konkursu każdy zawodnik, o ile jest to możliwe, ma prawo do wykonania na rzutni dwóch, ale nie więcej, próbnych pchnięć. Próby powinny być wykonane w kolejności wylosowanej przed startem i umieszczone w protokóle zawodów. Zawodnicy wywołani są imiennie do wykonania prób i wykonują je pod kontrolą sędziów. Po rozpoczęciu konkurencji zawodnikom nie wolno korzystać z koła i rzutni w sektorze pchnięcia kulą, w celu wykonywania rzutów próbnych lub przeprowadzenia rozgrzewki, niezależnie od tego czy chcą wykonać próbę ze sprzętem czy bez.
5) Każdy zawodnik powinien być sklasyfikowany na podstawie wyniku w najlepszym rzucie.
6) Pchnięcie kula wykonuje się z koła. W środku przedniej części obwodu koła znajduje się próg sztywno przytwierdzony do podłoża. Pole rzutów, na które pada kula, powinno mieć nawierzchnię żużlową, trawiastą lub z innej substancji, na której powierzchni kula pozostawi widoczny ślad.
7) Zawodnik po wejściu do koła musi rozpocząć próbę momentem znieruchomienia. Kulę wypycha się z braku wyłącznie jedną ręką. W momencie kiedy zawodnik zajmuje w kole pozycje wyjściową do pchnięcia, kula powinna dotykać podbródka, lub być do niego zbliżona, a w czasie pchnięcia ręka trzymająca kulę nie może zostać opuszczona niżej podbródka. W czasie próby (pchnięcia) kuli nie wolno cofać poza linię barku.
8) Zawodnik nie może dotykać wewnętrznej strony metalowej obręczy lub progu. Próbę uznaje się za nieprawidłową i nieważną, jeżeli zawodnik po wejściu do koła i rozpoczęciu próby dotknie jakąkolwiek częścią ciała górnej powierzchni progu lub obręczy, bądź podłoża poza kołem, albo też w czasie próby niewłaściwie wykona pchnięcie.
9) Jeżeli w czasie wykonywania próby powyższe przepisy nie zostały naruszone, zawodnik może przerwać rozpoczętą próbę, odłożyć sprzęt i opuścić koło, a następnie powrócić do pozycji wyjściowej i rozpocząć próbę od nowa. Zawodnik nie może opuścić koła dopóki sprzęt nie dotknie podłoża pola rzutów. Gdy po zachowaniu równowagi opuszcza koła, pierwszy kontakt z górną powierzchnią metalowej obręczy lub z podłożem poza kołem musi nastąpić całkowicie poza białą linią, biegnącą teoretycznie przez środek koła. Pierwszy krok poza kołem zawodnik stawia z tyłu tej linii lub za jej przedłużeniem.
10) Aby pchniecie było ważne, kula musi upaść w ten sposób, aby najbliższy całkowity ślad miejsca jej zetknięcia się z podłożem pola rzutów znajdował się między wewnętrznymi krawędziami linii ograniczającej sektor rzutów. Sektor rzutów oznaczają linie szerokości 0,05 m, przecinające się w środku koła pod kątem 40 stopni. Zakończenie tych linii w polu powinno być oznaczone chorągiewkami.
Uwaga: Sektor rzutów, którego kat wynosi 40 stopni wyznaczamy przez odmierzenie od środka koła – na liniach ograniczających sektor – odcinków długości 20 m, a punkty będące końcami tych odcinków inne być odległe od siebie o 13,68 m.
11) Maksymalne dopuszczalne nachylenie nawierzchni pola rzutów nie może być większe aniżeli 1:1000 w kierunku rzutu (dotyczy również rzutni dysku).
12) Pomiaru każdej próby dokonuje się bezpośrednio po prawidłowo wykonanym pchnięciu. Pomiaru dokonuje się od najbliższej krawędzi śladu pozostawionego przez kulę w polu rzutów do wewnętrznej krawędzi progu, wzdłuż linii idącej od śladu pola rzutów do środka koła i odczytuje z dokładnością do 1 cm na niekorzyść zawodnika.
13) Żadne ułatwienie, np.: owijanie dwóch lub więcej palców razem. Które w jakichkolwiek sposób pomagają zawodnikowi w wykonaniu pchnięcia (próby) nie są dozwolone. Używanie plastra na dłoni jest dozwolone w przypadku konieczności ochrony otwartych ran lub skaleczeń.
14) Zabrania się użycia jakichkolwiek rękawic.
15) W celu uzyskania lepszego uchwytu zezwala się zawodnikom na używanie substancji o właściwościach przyczepnych wyłącznie do smarowania dłoni.
16) W celu zabezpieczenia kręgosłupa przed kontuzją zezwala się zawodnikom na założenie pasa ze skóry lub innego odpowiedniego materiału.
17) Zawodnikom nie wolno używać żadnych substancji do spryskiwania i smarowania koła lub obuwia.
18) Po wykonaniu pchnięcia, kula musi być odnoszona do koła a nie rzucana.
grzechu_92
Krzysztof Piekarz
sprinterek
