Wiele osob pytalo o enzymy. Takie ogolne info znalazlem - na pewno sie przyda, czejkerap
Lecznicze enzymy trzustki
Preparaty enzymów trzustki stosuje się w leczeniu zespołu złego wchłaniania. Celem leczenia jest usunięcie lub zmniejszenie objawów wynikających z niedoboru własnych enzymów.
Trzustka spełnia w organizmie człowieka dwa niezwykle ważne zadania: wytwarza enzymy trawienne oraz hormony, które regulują poziom cukru we krwi, tj. insulinę i glukagon. Enzymy trzustkowe są niezbędne do prawidłowego procesu trawienia i przyswajania pokarmów w przewodzie pokarmowym. Enzymy trawienne wydzielane przez trzustkę biorą udział w trawieniu podstawowych składników pokarmowych, czyli białek, tłuszczów i węglowodanów. Możemy podzielić je na:
- Enzymy proteolityczne, czyli trawiące białko. Należą do nich: trypsyna, chymotrypsyna, karboksypeptydazy A i B, elastaza, nukleaza.
- Enzymy lipolityczne, czyli trawiące tłuszcze. Należą do nich: lipaza trzustkowa, fosfolipazy A i B, esterazy.
- Enzymy amylolityczne (glikolityczne), czyli trawiące skrobię. Jest to alfa-amylaza trzustkowa.
Enzymy syntetyzowane są wewnątrz komórek trzustkowych i magazynowane tam w postaci tzw. ziarnistości otoczonych błoną. Aby nie doszło do procesów samotrawienia wewnątrz trzustki, enzymy proteolityczne są wytwarzane i gromadzone w postaci nieczynnej, tzw. proenzymów. Dodatkowo produkowany jest w komórkach inhibitor trypsyny, który unieczynnia pojawiającą się wewnątrzkomórkowo aktywną trypsynę trawiącą białko. Proenzymy i pozostałe enzymy wydzielane są do soku trzustkowego, który spływa przewodem trzustkowym do dwunastnicy. I dopiero w świetle dwunastnicy dochodzi do aktywacji proenzymów do enzymów i ich działania trawiennego.
Wydzielanie enzymów
Wstępne trawienie węglowodanów i białek odbywa się już w jamie ustnej i żołądku, ale zasadnicze trawienie, jak i wchłanianie substancji odżywczych, zachodzi w jelicie cienkim. Jednak końcowe etapy trawienia skrobi oraz białek odbywają się w rąbku szczoteczkowym śluzówki jelita cienkiego i nie są zależne od trzustkowego wydzielania enzymów. Wydolność trawienna enzymów trzustkowych jest bardzo wysoka. Do prawidłowego przebiegu procesów trawienia wystarcza w zupełności tylko około 10 procent sprawnej czynnościowo trzustki. Wyjaśnia to, dlaczego kliniczne objawy zaburzeń trawienia i wchłania białek lub tłuszczów występują dopiero przy ciężkim uszkodzeniu trzustki z dużym niedoborem enzymów. Warto wspomnieć, że do prawidłowego działania lipazy potrzebna jest żółć wydzielana przez wątrobę, która emulguje kropelki tłuszczu pokarmowego. Wydzielanie soku trzustkowego zależy nie tylko od samej trzustki, ale również od prawidłowego funkcjonowania całego przewodu pokarmowego. U zdrowego człowieka trzustka dostosowuje wydzielanie enzymów i hormonów w zależności od ilości i rodzaju składników pokarmowych zawartych w treści jelitowej. Wpływ na to mają również pozostałe narządy przewodu pokarmowego. Dlatego też objawy chorobowe związane z niedoborem trzustkowych enzymów trawiennych mogą wystąpić nie tylko w przypadku uszkodzenia trzustki, ale również w przebiegu chorób żołądka, dwunastnicy, wątroby czy też po niektórych operacjach w obrębie układu trawiennego.
Zaburzenia czynności trzustki
Objawy zaburzenia czynności trzustki pojawiają się dopiero wtedy, gdy dochodzi do zniszczenia około 90 procent jej miąższu, ponieważ narząd ten ma olbrzymią rezerwę czynnościową. Choroby prowadzące do zniszczenia trzustki to - choroby wrodzone tego narządu, np. mukowiscydoza, niedorozwój trzustki, przewlekłe zapalenie trzustki, nowotwory trzustki, przetoki trzustkowe, częściowe bądź całkowite wycięcie tego narządu.
Z innych chorób dotyczących pozostałych narządów jamy brzusznej można wymienić - przewlekłe choroby dróg żółciowych prowadzące do niedoboru kwasów żółciowych, które ułatwiają rozpuszczanie tłuszczów pokarmowych, dzięki czemu enzymom trzustkowym łatwiej jest je trawić oraz całkowite wycięcie żołądka lub stan po jego częściowej resekcji, co niekorzystnie wpływa na wydzielanie enzymów przez trzustkę. W zaawansowanych chorobach trzustki, które powodują duże upośledzenie wydzielania enzymów trawiennych dochodzi do rozwoju zespołu złego wchłaniania. Zmniejszenie ilości wydzielanych enzymów do 2-10 procent wartości prawidłowych powoduje łagodne zaburzenia wchłaniania, gdy natomiast ilość enzymów wydzielanych przez trzustkę spada poniżej 2 procent normy, to objawy są bardzo nasilone. Jednym z symptomów choroby jest wtedy pogorszenie wchłaniania tłuszczów. Objawia się to jako biegunka tłuszczowa. Chory zaczyna obserwować zmiany w wyglądzie stolca, który staje się półpłynny, obfity, cuchnący i ma jasne zabarwienie. U zdrowego człowieka wydalanie niestrawionego tłuszczu w stolcu nie przekracza 6-7 gramów na dobę, natomiast u osoby z niewydolnością trzustki ilość takiego tłuszczu w stolcu jest wielokrotnie wyższa. Inne objawy spowodowane niewydolnością enzymatyczną trzustki to: chudnięcie (pomimo prawidłowej kaloryczności pożywienia), wzdęcia i bóle brzucha.przewlekłe choroby dróg żółciowych prowadzące do niedoboru kwasów żółciowych, które ułatwiają rozpuszczanie tłuszczów pokarmowych, dzięki czemu enzymom trzustkowym łatwiej jest je trawić oraz całkowite wycięcie żołądka lub stan po jego częściowej resekcji, co niekorzystnie wpływa na wydzielanie enzymów przez trzustkę.
W zaawansowanych chorobach trzustki, które powodują duże upośledzenie wydzielania enzymów trawiennych dochodzi do rozwoju zespołu złego wchłaniania. Zmniejszenie ilości wydzielanych enzymów do 2-10 procent wartości prawidłowych powoduje łagodne zaburzenia wchłaniania, gdy natomiast ilość enzymów wydzielanych przez trzustkę spada poniżej 2 procent normy, to objawy są bardzo nasilone. Jednym z symptomów choroby jest wtedy pogorszenie wchłaniania tłuszczów. Objawia się to jako biegunka tłuszczowa. Chory zaczyna obserwować zmiany w wyglądzie stolca, który staje się półpłynny, obfity, cuchnący i ma jasne zabarwienie. U zdrowego człowieka wydalanie niestrawionego tłuszczu w stolcu nie przekracza 6-7 gramów na dobę, natomiast u osoby z niewydolnością trzustki ilość takiego tłuszczu w stolcu jest wielokrotnie wyższa. Inne objawy spowodowane niewydolnością enzymatyczną trzustki to: chudnięcie (pomimo prawidłowej kaloryczności pożywienia), wzdęcia i bóle brzucha.
Leczenie preparatami trzustkowymi
W leczeniu zespołu złego wchłaniania na tle uszkodzenia trzustki powszechnie stosuje się preparaty enzymów trzustkowych. Celem leczenia preparatami enzymów trzustkowych jest usunięcie lub zmniejszenie objawów wynikających z niedoboru własnych enzymów trzustkowych, tj. biegunki tłuszczowej, chudnięcia, wyniszczenia oraz wzdęcia i bólów brzucha. Leczenie enzymami trzustkowymi poprawia również
wchłanianie witamin A, D, E, K oraz z grupy B. Głównymi wskazaniami do stosowania preparatów trzustkowych są:
- zespół złego wchłaniania w przebiegu różnych chorób trzustki prowadzących do upośledzenia jej czynności zewnątrzwydzielniczej,
- ból brzucha w przebiegu przewlekłego zapalenia trzustki,
- uzupełnianie niedoborów enzymatycznych w późnym okresie ostrego zapalenia trzustki,
- niewydolność enzymatyczna trzustki u osób w podeszłym wieku.
Ból brzucha towarzyszący przewlekłemu zapaleniu trzustki jest prawdopodobnie wywoływany przez wzrost ciśnienia soku w przewodach trzustkowych na skutek utrudnionego jego odpływu do dwunastnicy. Uważa się, że długotrwałe podawanie preparatów enzymów trzustkowych zmniejsza wydzielanie soku trzustkowego i może dawać u części chorych złagodzenie dolegliwości bólowych brzucha. Preparaty enzymów trzustkowych są to farmaceutyczne wyciągi ze świeżych trzustek zwierzęcych (najczęściej świń i wołów), zawierające trzustkowe enzymy trawienne: proteazę, lipazę i amylazę w określonych proporcjach. Wyróżniamy preparaty konwencjonalne w postaci tabletek i preparaty nowszej generacji w postaci żelatynowych kapsułek, zawierających setki mikrogranulek, tzw. multi dose unit. Kapsułki te są skuteczniejsze niż tradycyjne tabletki, ponieważ w ciągu 1-2 minut rozpuszczają się w żołądku, uwalniając mikrogranulki, które wraz z pokarmem łatwo przechodzą do dwunastnicy, miejsca działania uwolnionych enzymów trawiennych. A wiadomo, że u części chorych treści pokarmowe w żołądku przebywają zaledwie kilkanaście minut i wówczas z konwencjonalnego preparatu trzustkowego (tabletki) nie zdążą się uwolnić enzymy trzustkowe. Dawki preparatu enzymów trzustkowych dobierane są dla każdego chorego indywidualnie. Lek należy przyjmować w trakcie posiłku, popijając wodą. Kapsułki i minimikrosfery należy połykać w całości bez rozgryzania. Inaczej dojdzie do zbyt wczesnego uwolnienia enzymów jeszcze w żołądku i utraty ich aktywności. Skuteczność leczenia ocenia się na podstawie ustępowania objawów zespołu złego wchłaniania. Kryteria skuteczności leczenia preparatami trzustkowymi:
Kliniczne
- normalizacja częstości wypróżnień i konsystencji stolca oraz zmniejszenie lub ustąpienie wzdęcia,
- przyrost masy ciała,
- zmniejszenie częstości występowania i nasilenia bólów brzucha.
Laboratoryjne
- masa stolca poniżej 350 g/dobę,
- dobowe wydalanie tłuszczu w kale poniżej 15 g/dobę.
W
arto pamiętać, że na siłę działania preparatów enzymów trzustkowych mogą mieć wpływ niektóre leki. Leki zmniejszające wydzielanie kwasu solnego w żołądku z grupy antagonistów receptora H1, np. cymetydyna, ranitydyna oraz inne hamujące wydzielanie kwasu solnego w żołądku z grupy inhibitorów pompy protonowej, np. omeprazol, pantoprazol, lanzoprazol mogą osłabić działanie preparatu enzymów trzustkowych. Z drugiej strony enzymy te mogą upośledzać wchłanianie z przewodu pokarmowego podawanych jednocześnie związków żelaza i kwasu foliowego. Przeciwwskazaniami do stosowania enzymów trzustkowych jest nadwrażliwość na nie lub uczulenie na białko wieprzowe. W ciąży preparaty te stosuje się tylko wtedy, gdy jest to niezbędnie konieczne i przewidywane korzyści zdrowotne dla matki przewyższają potencjalne ryzyko dla płodu.
Lek. med. Ewa Pakuła
[bez-recepty.pgf.com.pl/0301-trzustka.htm]
Warto od razu poznac mechanizm trawienia - wtedy sie zrozumie jak wazne sa te enzymy..
Zmieniony przez - e-lite w dniu 2008-07-22 20:03:05