Alkohol jest w stanie zniszczyć wszystkie narządy, a przy tym jest silnym kancerogenem (powoduje raka). Niektórzy ludzie są bardziej, a inni mniej podatni na skutki picia etanolu. Z pewnością po alkohol nie powinni sięgać sportowcy, gdyż hamuje on efekty treningu (wpływ na miostatynę), negatywnie oddziałuje na składowanie tkanki tłuszczowej, a ponadto zaburza sen. A czy z alkoholu mogą być jakieś korzyści? Tak, pod warunkiem, iż konsumpcja będzie bardzo umiarkowana, co w polskich warunkach jest raczej niemożliwe.
Chociaż małe spożycie alkoholu wiąże się ze zmniejszeniem stężenia insuliny w osoczu, istnieje niewiele badań dotyczących wpływu etanolu na wrażliwość insulinową, szczególnie u osób bez cukrzycy, ale z opornością insulinową. Z innych eksperymentów wiemy, iż alkohol może mieć wpływ na zmniejszenie ryzyka sercowo-naczyniowego (a nawet cukrzycy). Można by wyjaśnić to pozytywne oddziaływanie etanolu poprawą wrażliwości insulinowej.
Naukowcy podawali przez 8 tygodni 20 osobom bez cukrzycy 30 g etanolu w postaci wina lub wódki.
Aby mieć punkt odniesienia:
- 500 ml piwo mające 6% etanolu dostarcza ~24 g etanolu w porcji,
- w 100 ml wódki (40%) jest 31.6 g etanolu,
- w 330 ml wina czerwonego 13% zawarte jest ~34 g etanolu.
Oceniano stężenie glukozy podczas supresji insuliny (pod wpływem oktreotydu), co odzwierciedla oporność insulinową (test nazywa się SSPG). Wykonano pomiary stężenia SSPG, glukozy, insuliny i lipoprotein przed i po spożyciu 30 g alkoholu przez 8 tygodni, w postaci wódki albo czerwonego wina. Alkohol był spożywany do kolacji albo przed snem.
Wyniki
- stężenia SSPG (insulinooporność) zmniejszyły się średnio o ~ 8%,
- stężenie HDL-C wzrosło średnio o 0,09 mmol/L,
- tendencje były podobne u osób spożywających wódkę lub czerwone wino,
- mężczyźni mieli tendencję do większego spadku SSPG i wzrostu HDL-C, w porównaniu z kobietami,
- nie stwierdzono innych zmian metabolicznych: stężenia glukozy na czczo, insuliny i trójglicerydów na czczo.
Wniosek: 8-tygodniowe umiarkowane spożycie alkoholu miało minimalny wpływ na zwiększenie wrażliwości na insulinę u osób bez cukrzycy, opornych na insulinę. Podobnie niewielki był wpływ alkoholu na HDL-C.
Osoby mające problem z glikemią powinny wybrać raczej dietę, trening oraz zmiany w trybie życia. Największe efekty przynosi dieta niskoenergetyczna. W jednym z badań 11 osób z cukrzycą typu II w wieku 49.5±2.5 lat, BMI 33.6±1.2 kg/m2 badano przed, w trakcie i po 8 tygodniach diety niskoenergetycznej (600 kcal dziennie).
Wyniki
- po 1 tygodniu restrykcji kalorycznej stężenie glukozy na czczo spadło z 9.2±0.4 do 5.9±0.4 mmol/l,
- dieta o bardzo niskiej podaży energii znormalizowała pracę komórek beta w trzustce, jak i wątrobową wrażliwość insulinową.
Jeśli chodzi o ćwiczenia siłowe i aerobowe w badaniach naukowych:
- trening wywierał istotną poprawę wrażliwości na insulinę, w porównaniu do grupy kontrolnej w czasie 48-72 h po zakończeniu wysiłku,
- stwierdzono nawet, iż wrażliwość na insulinę jest nadal zwiększona później, niż 72 h po zakończeniu pracy (gdy to mierzono).
Regularne ćwiczenia mają wpływ na wrażliwość na insulinę u dorosłych z cukrzycą typu II, a wpływ ten może trwać dłużej, niż 72 h po zakończeniu wysiłku.
Na zakończenie dodam, iż lepszy jest bardziej, niż mniej intensywny trening (zarówno siłowy, aerobowy i interwałowy). Jednakże u osób z poważnymi zaburzeniami glikemii, aeroby dają bardziej przewidywalne efekty. Z kolei wysoko intensywne treningi muszą być dobrze przemyślane. U osób stosujących insulinę należy odpowiednio zmniejszyć dawkę hormonu, dostosowując go do poprawy wrażliwości po treningu. W badaniach Lee S i wsp. wykazano, iż trening aerobowy wywołał większy spadek wagi ciała (1.31±1.43 kg), w porównaniu do siłowego (-0.31±1.38 kg). Tylko trening aerobowy wywołał spadek ilości tłuszczu wisceralnego, tłuszczu wewnątrzwątrobowego oraz zwiększył wrażliwość insulinową (zmniejszył insulinooporność).
Referencje:
Sun H. Kim, M.D., M.S., Fahim Abbasi, M.D., Cindy Lamendola, M.S.N., and Gerald M. Reaven, M.D. „Effect of Moderate Alcoholic Beverage Consumption on Insulin Sensitivity in Insulin Resistant, Nondiabetic individuals” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC2676844/
Kimberley L. Way, ,Daniel A. Hackett,1 Michael K. Baker,3,4 and Nathan A. Johnson „The Effect of Regular Exercise on Insulin Sensitivity in Type 2 Diabetes Mellitus: A Systematic Review and Meta-Analysis” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4995180/
“Aerobic exercise but not resistance exercise reduces intrahepatic lipid content and visceral fat and improves insulin sensitivity in obese adolescent girls: a randomized controlled trial.” Am J Physiol Endocrinol Metab. 2013 Nov 15;305(10):E1222-9. doi: 10.1152/ajpendo.00285.2013. Epub 2013 Sep 17. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/24045865
E. L. Lim,1 K. G. Hollingsworth,1 B. S. Aribisala,1 M. J. Chen,1 J. C. Mathers,2 and R. Taylor „Reversal of type 2 diabetes: normalisation of beta cell function in association with decreased pancreas and liver triacylglycerol” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3168743/
