Kiedyś myślano, iż stosowanie testosteronu wywołuje przerost i zmiany nowotworowe prostaty. Cóż, jednak nowsze dane zebrane, np. z bazy RHYME (rejestr mężczyzn z hipogonadyzmem), tego nie potwierdzają. W ramach RHYME zebrane dano dotyczące 999 leczonych (testosteronem), nieleczonych i nowo zdiagnozowanych (z hipogonadyzmem) mężczyzn. Dokonano analiz 3-6, 12, 24 i 36 miesięcy później. Z 999 mężczyzn z hipogonadyzmem, 750 (75%) rozpoczęło terapię testosteronem, co daje 23 900 ekspozycji. Poziom testosteronu zwiększył się z 8.3 do 15.4 nmol / L u mężczyzn leczonych oraz z 9.4 do 11.3 nmol / L u nieleczonych. Dokonano 55 biopsji z podejrzeniem raka prostaty oraz 12 biopsji z innych przyczyn.
Wyniki pozytywne biopsji były niemal identyczne u mężczyzn, którym podawano testosteron (37.5%), w porównaniu do grupy kontrolnej (37%). Nie odnotowano różnic w poziomie PSA czy w ilości symptomów chorób prostaty wg IPSS. Lukrecja (Glycyrrhiza glabra) może zawierać substancje hamujące oddziaływanie testosteronu na ustrój. U zwierząt lukrecja wywołuje spadek stężenia testosteronu.
Niedojrzałe samce szczurów podzielono na pięć grup (n = 7):
- kastrowane szczury otrzymały tylko nośnik (obojętne),
- kastrowane szczury otrzymujące testosteron,
- kastrowane szczury otrzymujące testosteron i 75 mg / kg masy ciała lukrecji,
- kastrowane szczury otrzymujące testosteron i 150 mg / kg masy ciała lukrecji,
- kastrowane szczury otrzymujące testosteron i 300 mg / kg masy ciała lukrecji.
Wszystkie wstrzyknięcia wykonywano 1 x dziennie podskórnie, przez 7 dni. ósmego dnia pobrano próbki krwi do całkowitego pomiaru T. Pobrano też prostatę, mięsień dźwigacz odbytu i pęcherzyki nasienne. Szczury otrzymujące dawki 150 i 300 mg / kg masy ciała lukrecji miały o wiele mniejszą masę prostaty i odnotowano u nich niższe stężenia testosteronu całkowitego. Dawka 300 mg / kg masy ciała lukrecji miała dodatkowe działanie na dźwigacz odbytu i pęcherzyki nasienne (pod względem zmniejszenia ich masy). Naukowcy nie wiedzą, dlaczego lukrecja tak działa. Sądzą, iż może zwiększać metabolizm testosteronu, wpływać na regulację ilości receptorów androgenowych i/lub aktywację receptorów estrogenowych. Najprawdopodobniej Glycyrrhiza glabra zawiera fitoestrogeny podobne do estrogenów u człowieka. Izoflawonoidy dzielimy odpowiednio na: izoflawony, izoflawany i kumestany. Z korzeni lukrecji gładkiej można wyizolować izoflawany, takie jak: glabrydyna, hispaglabrydyna A, hispaglabrydyna B, 4’-O-metyloglabrydyna, 3’-metoksyglabrydyna, glabranina i glabren. Do izoflawonów obecnych w lukrecji zaliczamy także formononetynę. Flawonoidy Glycyrrhiza glabra mają budowę podobną do estradiolu.
Wniosek
Ekstrakt z lukrecji w dużych dawkach ma właściwości antyandrogenne. Najprawdopodobniej dzieje się tak przez zawartość fitoestrogenów. U ludzi część badań potwierdza, iż lukrecja niekoniecznie musi być sprzymierzeńcem mężczyzny, np. pod względem stężenia testosteronu (podobnie, jak alkohol, który wywołuje obniżenie stężenia testosteronu i hipogonadyzm).
Referencje, piśmiennictwo:
Debruyne FM1, Behre HM2, Roehrborn CG3, Maggi M4, Wu FC5, Schröder FH6, Jones TH7, Porst H8, Hackett G9, Wheaton OA10, Martin-Morales A11, Meuleman E12, Cunningham GR13, Divan HA10, Rosen RC10; RHYME Investigators. “Testosterone treatment is not associated with increased risk of prostate cancer or worsening of lower urinary tract symptoms: prostate health outcomes in the Registry of Hypogonadism in Men.” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27409523
Zamansoltani F1, Nassiri-Asl M, Sarookhani MR, Jahani-Hashemi H, Zangivand AA. “Antiandrogenic activities of Glycyrrhiza glabra in male rats.” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/19515171
Sylwia Klasik-Ciszewska1, Weronika Wojnar2, Ilona Kaczmarczyk-Sedlak “Lukrecja gładka (Glycyrrhiza glabra L.) i jej zapobiegawczy wpływ na rozwój osteoporozy”.
