Dieta ketogeniczna nadaje się bardzo dobrze do redukcji tkanki tłuszczowej, niekoniecznie do „budowania masy”.
Czytaj więcej: Dieta ketogeniczna: rodzaje, jadłospis - przewodnik dla początkujących
Rozkład makroskładników w diecie ketogenicznej:
- 30%-35% białka,
- 5%-10% węglowodanów,
- 55%-60% tłuszczu.
Z kolei w diecie VLCKD (ang. very low carbohydrate ketogenic diet) spotyka się następujące proporcje makroskładników:
- 15%-25% białek,
- 5%-10% węglowodanów,
- 65%-80% tłuszczu.
Dieta VLCD (ang. very low-calorie diet) polega na dostarczaniu bardzo niskiej podaży kalorii (600-800 kcal dziennie dla mężczyzn; 400-600 dla kobiet). Jest to skrajna metoda stosowana do naprawdę ciężkich przypadków.
Jaki wpływ ma dieta VLCKD na stężenie testosteronu?
W badaniach wzięło udział dwudziestu sześciu trenujących siłowo młodych mężczyzn.
uczestników podzielono na 2 grupy:
- VLCKD (20% białka, 5% węglowodanów, 75% tłuszczów),
- tradycyjnej diety zachodniej (20% białka, 55% węglowodanów, 25% tłuszczów).
Wszyscy badani uczestniczyli w cyklicznym programie treningu siłowego trzy razy w tygodniu.
Wyniki:
- całkowite stężenie cholesterolu nieznacznie wzrosło w grupie VLCKD, podczas gdy zmniejszyło się w grupie tradycyjnej diety,
- stężenie HDL wzrosło w grupie VLCKD (6,69 mg / dl) i spadło (o 1,6 mg / dl) w grupie tradycyjnej diety zachodniej,
- stężenie LDL nie uległo zmianie w obu grupach,
- trójglicerydy wzrosły w grupie VLCKD (o 29,3 mg / dl) i zmniejszyły się w grupie diety zachodniej (o 8,4 mg / dl).
- całkowite stężenie testosteronu wzrosło na diecie VLCKD (o 118 ng / dl),
- całkowite stężenie testosteronu zmniejszyło się w w grupie diety zachodniej (o 36 ng /dl),
- w grupie diety zachodniej wzrosło stężenie insuliny (o 3,7 uIu / ml), podczas gdy prawie nie uległo zmianie w grupie VLCKD.
Czyli dieta VLCKD podwyższa stężenie testosteronu?
Zanim przejdziemy dalej, tak przedstawiają się normy, jeśli chodzi o testosteron u mężczyzny.
Profil hormonalny i wartości referencyjne testosteronu i estradiolu dla mężczyzny wynoszą:
- testosteron całkowity > 350 ng / dL; ogólnie przyjmuje się zakres 280-1080 ng / dL dla mężczyzn lub 9.71 – 37.5 nmol / L,
- testosteron wolny, norma > 52 pg / ml,
- norma estradiolu (E2) w surowicy dla mężczyzny 10-50 pg / ml.
Jak widać, rzekomo dieta VLCKD podwyższyła stężenie testosteronu o 118 ng / dl, a to całkiem sporo. Ale mam pewne wątpliwości. Cześć mężczyzn mogła trenować kiepsko, druga intensywnie. Gwarantuję (niezależnie od rodzaju diety), iż ciężki trening (siłowy, interwałowy) doprowadzi do spadku stężenia testosteronu (silnego i zauważalnego). To samo zjawisko dotyczy objętościowych aerobów. Ponadto część mężczyzn mogła mieć naturalnie niższe stężenie testosteronu, a druga grupa wyższe, i stąd też mogą wynikać różnice. W końcu nie możemy wykluczyć, iż osoby mające „wyższego teścia” np. dłużej spały, piły mniej alkoholu, stosowały mniej leków mających wpływ na oś HPTA.
Pytań jest wiele. Robocza hipoteza, iż dieta VLCKD zwiększa stężenie testosteronu niekoniecznie musi być prawdziwa. Nawet znany lobbysta czy „opłacony propagator” diet niskowęglowodanowych Jeff S. Volek, przekonuje iż dieta VLCKD nie ma wpływu na stężenie testosteronu. A skoro człowiek, który jest opłacony przez Fundację Atkinsa tak twierdzi, to trudno mu nie wierzyć. Jeff S. Volek: „Nie stwierdzono istotnych zmian w całkowitym stężeniu testosteronu na czczo, wolnym stężeniu testosteronu i kortyzolu, ale stwierdzono znaczny spadek stężenia insuliny (-28%) i leptyny (-64%) na diecie VLCKD. Poposiłkowe odpowiedzi na insulinę bezpośrednio po posiłku bogatym w tłuszcz były znacznie niższe po VLCKD” .
Jaki wpływ ma dieta VLCD na stężenie testosteronu?
Wg badania u 58 otyłych mężczyzn (wiek 46,3 ± 7,5 roku; wskaźnik masy ciała 36,1 ± 3,8 kg / m ( 2); obwód talii 121 ± 10 cm) z zespołem metabolicznym, średnia utrata 16.5 kg w ciągu 9 tygodni spowodowała:
- wzrost SHBG z 27,6 ± 11,9 do 48,1 ± 23,5 nmol / l w fazie diety VLCD, jednak później poziom wspomnianej globuliny spadł do 32,6 ± 12,9 nmol / l (w fazie podtrzymania),
- wolny testosteron (fT) wzrósł z 185 ± 66 do 208 ± 70 pmol / l podczas VLCD i pozostawał wysoki po 1 roku utrzymania masy ciała (212 ± 84 pmol / l).
- całkowite stężenie testosteronu podlegało podobnym zmianom co fT.
Czyli można się głodzić i trzymać wysokie stężenie „teścia”?
Nie, tak się dzieje tylko u chorobliwie otyłych mężczyzn (lub zdrowych mężczyzn biorących 300-500 czy 800 mg testosteronu egzogennego, np. enanthate, propionate itd.). U zdrowszych (mniej tłustych) każdy stracony kg tłuszczu wiąże się przeważnie z supresją tarczycy (spadek T3) oraz wpływem na oś HPTA (spadek testosteronu wolnego i całkowitego). Ponadto na redukcji często spada metabolizm spoczynkowy.
Podsumowanie
Nie wiemy, czy dieta VLCKD ma wpływ na podwyższenie się stężenia testosteronu. Część danych wskazuje, iż może, wiele innych, iż nie. Prawdopodobnie wynik zależy od innych czynników, nie tylko od diety. Z kolei dieta VLCD może podwyższać stężenie testosteronu po redukcji u chorobliwie otyłych. U sportowców doprowadzi do katastrofy hormonalnej.
Referencje:
Jeremy Silva „The effects of very high fat, very low carbohydrate diets on safety, blood lipid profile, and anabolic hormone status” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4271636/
Niskanen L1, Laaksonen DE, Punnonen K, Mustajoki P, Kaukua J, Rissanen A. „Changes in sex hormone-binding globulin and testosterone during weight loss and weight maintenance in abdominally obese men with the metabolic syndrome.” https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15056129
Jeff S. Volek, Matthew J. Sharman „Cardiovascular and Hormonal Aspects of Very‐Low‐Carbohydrate Ketogenic Diets” https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1038/oby.2004.276
