Dlaczego warto jeść kiełki roślin? Czy warto wprowadzić je do diety? Co w sobie kryją? I dlaczego tak mało ich zjadamy? Czy hodowanie ich w domowych warunkach jest możliwe?
Kiełki, jaka jest ich historia?
Historia głosi, że wszystko zaczęło się od żeglarzy, którzy płynęli po rzece przez Półwysep Indochiński, po kilku dniach podróży okazało się, że jedyne co mają do pożywienia to nasiona fasoli, która pod wpływem wilgoci, jaka tam panowała, zaczęła sobie kiełkować. Żeglarze ci odkryli, że nasiona te nie tylko są bardzo smaczne, ale też niesamowicie pożywne. I od tego czasu spożywa się kiełki nie tylko roślin strączkowych, ale też zbóż czy nasion.
Co zawierają w sobie kiełki?
Kiełki posiadają wiele prozdrowotnych właściwości oraz wartości odżywczych, ponieważ w nasionach, które wchodzą w fazę kiełkowania, zachodzi wiele cennych procesów, między innymi wydzielanie się enzymów, które powodują zwiększenie się ilości witamin, przemiany cukrów, rozkład białek na aminokwasy. Kiełki różnych gatunków roślin różnią się pod względem zawartości poszczególnych składników. Przyjrzyjmy się zatem tym najczęściej spotykanym.
Kiełki rzeżuchy
Jako najbardziej znane, wyhodowanie ich stanowiło zadanie domowe z biologii w podstawówce. Ich charakterystyczny smak i zapach, który jest dość ostry, zawdzięczają olejkom eterycznym. Znajdziemy w nich witaminy z grupy B, ponadto witaminę A, C oraz K1, ale też jod, wapń, żelazo, fosfor, cynk, mangan, magnez i potas. Kiełki te dzięki swoim właściwościom poprawiają wygląd naszej skóry, włosów i paznokci. Mają również korzystny wpływ na nasz metabolizm oraz wydzielanie soku żołądkowego. Doskonale sprawdzą się jako dodatek do twarogu czy też jajecznicy. Nadadzą się również jako ozdoba sałatek warzywnych.
Kiełki rzodkiewki
Ich specyficzny smak zawdzięczają olejkom gorczycowym, kiełki te są źródłem witamin: A, C, E oraz z grupy B, w tym kwasu PABA i inozytolu, ponadto wielu składników mineralnych, takich jak: wapń, żelazo, magnez, cynk, siarka, potas, fosfor, miedź i mangan. Działają przeciwzapalnie, odkażająco, oczyszczająco, jak również moczopędne. Hamują rozwój bakterii oraz drożdży w naszym organizmie. Łagodzą też dolegliwości wątrobowe. Na stołach widnieją w towarzystwie ugotowanych jaj jako dekoracja do sałatek, ale również jako produkt główny.
Kiełki lucerny
Są lekko cierpkie ze specyficznym orzechowym posmakiem. Zazwyczaj polecane są głównie kobietom ciężarnym oraz karmiącym piersią, ale również wegetarianom. Można dodawać je do wszelkich dań zarówno na ciepło, jak i na zimno. Sprawdzą się jako ozdoba na kanapkę czy dodatek do mięs bądź zup. Są bogate w witaminy A, B, E, C, a także w minerały, między innymi: żelazo, wapń, magnez, fosfor, selen i cynk. Znajdziemy w nich też kwas foliowy. Kiełki lucerny wzmacniają nasze mięśnie, kości oraz uzębienie. Wspomagają też leczenie dolegliwości reumatycznych.
Kiełki soi
Mają delikatny smak, są lekko chrupiące. Często polecane do regulowania problemów układu hormonalnego i nerwowego. Regularne zjadanie kiełków soi koi nerwy i dodaje nam energii. Zapobiegają również nadciśnieniu, zakrzepom, łagodzą też symptomy menopauzy. Zawierają bardzo spore ilości białka oraz witamin, takich jak: witaminy z grupy B, witamina C, K1 oraz minerałów, takich jak: magnez, wapń fosfor, żelazo, potas, cynk, miedź i mangan. Regularne ich spożywanie ma bardzo pozytywny wpływ na naszą cerę, włosy i paznokcie. Doskonale komponują się w sałatkach jako dodatek do sosów czy dań chińskich.
Kiełki brokuła
Są lekko pikantne w smaku, zawierają likwidujące wolne rodniki sulforafany, które stosowane są bardzo często przy profilaktyce nowotworów, ponadto zawierają witaminy z grupy B, C, A, E, K, ale też minerały, takie jak żelazo, magnez, fosfor, potas, wapń, cynk, selen i mangan. Warto dodać, że w kiełkach tych znajdziemy cenny koenzym Q10 oraz luteinę. Kiełki te można dodawać do kanapek i różnego rodzaju sałatek.
Kiełki kapusty
Kiełki te w swoim smaku właściwie nie różnią się od smaku świeżej kapusty, jedno co je różni to to, że kiełki są zdecydowanie bardziej pikantne. Są źródłem witamin z grupy B, ale też A, C, E i minerałów, takich jak: wapń, żelazo, magnez, cynk, potas, mangan, fosfor, fluor, selen oraz siarka. Dzięki wysokiej zawartości antyoksydantów wzmacniają nasz układ odpornościowy i nerwowy. Zawierają również sulforafany, które pomagają zwalczać nowotwory. Podobnie jak pozostałe kiełki nadają się do sałatek, kanapek czy potraw na gorąco.
Kiełki buraka
Kiełki te mają działanie odkwaszające organizm, obniżają też ciśnienie krwi, ponadto wykazują działanie przeciwnowotworowe, a zawdzięczają to betacyjaninie, która odpowiada również za czerwony kolor buraka. Kiełki te zalecane są również przy anemii, a to ze względu na zawartość kobaltu, który bierze udział w procesie tworzenia się czerwonych krwinek. Zawierają wiele cennych witamin i minerałów, takich jak: witaminy z grupy B, witaminę C, A, a ponadto: kobalt, magnez, mangan, miedź, potas, wapń, żelazo oraz rubid i cez.
Kiełki cebuli
Kiełki te są bardzo bogatym źródłem witamin z grupy B, ale też witaminy A, C, E, ponadto mają sporo potasu, wapnia, żelaza, magnezu, cynku, fosforu, fluoru, manganu, selenu i siarki. Znajdziemy w nich też karoten, chlorofil, białko. Kiełki te działają bakteriobójczo oraz odkwaszająco na nasz organizm. Ich regularne spożywanie ma dobroczynny wpływ na nasze włosy, mogą pomagać również w profilaktyce nowotworowej. Idealnie wpasują się jako dodatek do sałaty czy sosu, ale też dań na ciepło jak zupy czy dania mięsne;
Kiełki jarmużu
Mają dość ostry smak, bogate są witaminy A, C, K, ale też sód, potas, żelazo. Kiełki te znane są ze swoich szczególnych właściwości antyoksydacyjnych, przeciwzapalnych oraz przeciwnowotworowych. Regulują i zwiększają naszą odporność. Poprawiają wygląd skóry, włosów i paznokci. Możemy je mieszać z majonezem, masłem, ale też dodawać do jaj, twarogów, sosów czy zup.
Kiełki fasoli Mung
Są chrupiące, mają lekko gorzkawy smak, najczęściej stosowane w kuchni azjatyckiej. Są nieocenionym źródłem białka, podobnie jak kiełki roślin strączkowych. Kiełki te bogate są w witaminy z grupy B, A, C, K, H, a ponadto w minerały, takie jak miedź, mangan, magnez, fosfor, a także potas, lit, jod, cynk, żelazo i siarkę.
Kiełki soczewicy
Mają delikatny smak. Zalecane są bardzo cukrzykom oraz osobom chorującym na miażdżycę. Bardzo korzystnie wpływają na zęby i cerę. Kiełki te zawierają witaminy z grupy B, C, K oraz składniki mineralne, takie jak: magnez, fosfor, żelazo, potas, wapń, cynk, selen, miedź, mangan, bor, krzem, molibden, siarka i sód. Znajdziemy w nich też koenzym Q10, błonnik, fitoestrogeny, lecytynę i białko. Nadają się zarówno do jedzenia na surowo w sałatkach i surówkach, jak i na ciepło. Dodawać je można do pierogów, zup czy naleśników.
Kiełki koniczyny
Mają bardzo delikatny, łagodny smak. Działają wzmacniająco na system nerwowy i poprawiają trawienie. Są bogatym źródłem witamin i minerałów, kryją w sobie między innymi: witaminy z grupy B, A, C, E, K, ale też spore ilości wapnia, żelaza, magnezu, miedzi, cynku, selenu, potasu, manganu, fosforu, fluoru, siarki i sodu. Zawierają również fitoestrogeny, antyoksydanty, saponiny, glikozydy, flawonoidy, chlorofil, aminokwasy, błonnik, karoten i białko. Polecane są do sałatek, kanapek, twarożków i surówek.
Kiełki kozieradki
Kiełków tych używa się dość oszczędnie, ze względu na ich wyrazisty, orientalny smak. Bogate są między innymi w witaminy z grupy B, A, C, ale też saponiny, flawonoidy, lecytynę, białko. Ponadto znajdziemy w nich wapń, żelazo, cynk, potas, fosfor i siarkę. Usprawniają wydzielanie soków (trzustkowego, żołądkowego i jelitowego), a także wspomagają proces wytwarzania czerwonych krwinek.
Spożywanie kiełków działa jak osłona na naszą błonę śluzową przewodu pokarmowego. Kiełki kozieradki wykazują też działanie przeciwzapalne, stąd też często polecane są osobom z problemami ze strony układu pokarmowego. Znakomicie komponują się z ryżem, warzywami oraz owocami. Mogą być też świetnym dodatkiem do kanapek, past kanapkowych czy jajek.
Kiełki słonecznika
Mają delikatnie orzechowy posmak, dostarczają naszemu organizmowi wielu cennych witamin i minerałów, są bogate między innymi w witaminy z grupy B, ale też A, C, E, K i dostarczają również witaminy D, która bardzo rzadko występuje w roślinach. Składniki mineralne, jakie znajdują się w kiełkach słonecznika to: wapń, żelazo, fosfor, cynk, miedź, magnez, potas, kobalt, fluor, jod, mangan, selen, krzem i sód.
Ponadto koenzym Q10, białko, nienasycone kwasy tłuszczowe, saponiny, albuminy, lecytyna, inozytol, betainy, taniny i pektyny. Wpływają pozytywnie na naszą przemianę materii, są odpowiednie do sałatek czy kanapek, można też użyć ich do potraw na ciepło.
Kiełki owsa
Mają bardzo łagodny i delikatny, ale zarazem dość słodki smak. Regulują pracę tarczycy, a co za tym idzie - naszej gospodarki hormonalnej, pozytywnie wpływają też na płodność. Ponadto wspomagają pracę serca oraz wątroby. W kiełkach owsa są bardzo ważne witaminy A, B, C i E oraz minerały, takie jak: fosfor, żelazo, miedź, fluor, cynk, wapń, jod, ale też wiele białka i tłuszczów. Można posypać nimi ziemniaki, ryż czy kaszę, tuż przed podaniem. Odnajdą się też dobrze na kanapkach czy sałatkach, ale też w zupach czy sosach.
Kiełki pszenicy
Są chrupiące, podobnie jak kiełki owsa mają łagodny, ale dość słodki smak, przypominają nieco posmak orzecha. Dzięki swoim właściwościom chronią nas przed atakiem wolnych rodników, podnosząc naszą odporność, przeciwdziałają starzeniu się organizmu. Pozytywnie wpływają też na nasz system nerwowy, poprawiają pracę serca. Poprawiają stan naszej skóry, wzmacniają też włosy i paznokcie.
Kiełki te są jednym z najbardziej bogatych źródeł witaminy A, C, E oraz witamin z grupy B. Zawierają ogromne ilości magnezu, wapnia, fosforu, żelaza, manganu, selenu, potasu, krzemu, jodu, cynku, miedzi, siarki i molibdenu. Zawierają też koenzym Q10, ponadto jest w nich sporo błonnika i białka. Kiełki pszenicy nadadzą się do sałatek, surówek, potraw z owoców, twarogu i sosów, ale też pierogów na słono (np. z mięsem) czy jako dodatek do zup.
Kiełki żyta
Mają dość mocny, intensywny i bardzo charakterystyczny smak, gdy uprażmy je na patelni, będą miały posmak orzecha. Kiełki te wzmacniają włosy i kości oraz oczyszczają nasz organizm. Wspomagają nasz układ odpornościowy. Dodają nam witalności, korzystnie wpływają też na nasz układ nerwowy.
Są źródłem białka, witamin takich jak: witaminy z grupy B, ponadto witamina E, ale też składników mineralnych, takich jak: potas, fosfor, magnez, żelazo. Są zasobne również w tłuszcze, bardzo podnoszą smak sałatek i surówek, nadają się jako dodatek do zup czy sosów. Mogą wpasować się jako dodatek do koktajli i owsianki.
Wyhodować można kiełki z wielu innych nasion czy roślin np. kiełki fasoli Adzuki, czy kiełki siemienia lnianego, jęczmienia oraz ciecierzycy. Wszystkie te są równie bogate w wartości odżywcze. Zawierają mnóstwo witamin i cennych minerałów.
Kiełki - samo zdrowie
Przemiany, jakie zachodzą w dojrzewających kiełkach, są bardzo korzystne dla naszego organizmu. Jak widać, kiełki są bogactwem tak ważnych dla nas minerałów oraz witamin i aminokwasów niezbędnych do budowy ludzkiego białka. Ponadto wiele w nich błonnika pokarmowego, który usprawnia i reguluje perystaltykę jelit. Kiełki zawierają również chlorofil, który stymuluje proces produkcji estrogenów, ale też zmniejsza ryzyko wystąpienia np. torbieli jajników, reguluje też menstruację i chroni przed infekcjami dróg rodnych.
Podczas osłabienia organizmu
Kiełki, szczególnie w okresie wzmożonego osłabienia organizmu, mogą dostarczać nam mnóstwo witamin potrzebnych, aby zwalczać np. infekcje bakteryjne czy wirusowe, usprawniając tym samym nasz układ odpornościowy, a to między innymi dzięki sporej dawce witaminy C, która jest w nich zawarta. Posiadają one dużą wartość odżywczą, a przy tym są bardzo mało kaloryczne, zazwyczaj są dobrze tolerowane przez organizm, ale na te o ostrzejszych smakach powinny uważać osoby np. z chorobą wrzodową czy innymi problemami żołądkowymi.
Kiełki dla wątroby
Choć są one dobrze tolerowane przez nasz układ trawienny. Ponadto kiełki zawierają sporo flawonoidów, które dzięki swoim właściwościom usprawniają naszą wątrobę, pobudzając wydzielanie żółci niezbędnej do sprawnego trawienia, zwłaszcza tłuszczów. Kiełki chronią nas przed szkodliwym wpływem wolnych rodników. Hamują też tworzenie się ich w organizmie i unieszkodliwiają działanie tych, które wchłaniamy z otoczenia.
Kiełki dla cery
Doskonale wpływają na naszą cerę, włosy i paznokcie oraz uzębienie. Wzmacniają też nasz kościec. Regenerują i odmładzają organizm, uzupełniają niedobór witamin i minerałów. Kiełki pod różnymi postaciami to wartościowe uzupełnienie zdrowej diety. Kiełkami można wzbogacić i upiększyć zupy, dania mięsne czy rybne, ale też, pasty, sosy, kanapki, surówki, sałatki i inne potrawy.
Jak hodować kiełki
Nasiona są suche i zamknięte, aby mogły wykiełkować, potrzebują do tego odpowiednich warunków. Najważniejsze z nich to odpowiednie oświetlenie, temperatura oraz wilgoć. Te czynniki zapewnią odpowiedni rozwój i wzrost kiełków. Nie wystawiamy kiełków bezpośrednio na słońce, gdyż negatywnie to wpływa na zawartość niektórych witamin. Około 18-21 stopni Celsjusza jest zazwyczaj odpowiednią temperaturą do wzrostu naszych kiełków. Nasion nie wsypujemy zbyt dużo, gdyż może to spowodować ich pleśnienie.
Nasiona najlepiej kupić w sprawdzonym sklepie ze zdrową żywnością. Zakupione nasiona przebieramy dokładnie, by pozbyć się połamanych lub przebarwionych. Zdrowe nasiona płuczemy delikatnie w przegotowanej, ale niegorącej wodzie. I takiej też używamy do podlewania naszych kiełków. Powinny być podlewane dwa razy dziennie.
Kiełkować możemy w kiełkownicy, ale też na ligninie, gazie, a nawet na sitku od herbaty. W zależności od rodzaju kiełków są gotowe do spożycia po około 2-7 dniach, należałoby jadać je regularnie, ponieważ, gdy są zbyt długie, zaczynają być gorzkie. Zerwane nadają się do zjedzenia przez kilka dni, pamiętając, by trzymać je w lodówce.
Podsumowanie
Kiełki to wciąż niedoceniany element naszego jadłospisu. Mają dość wąskie grono fanów, dlatego, że ich właściwości nie są aż tak znane. Są prawdziwą esencją zdrowia. Nie od dziś wiadomo, że nasiona roślin są pełne cennych substancji odżywczych – w końcu to z nich ma wkrótce narodzić się nowa, samodzielna roślina. Która dostarcza nam tylu cennych substancji oraz minerałów. Dzięki swojemu działaniu, spożywając je, pozostajemy zdrowsi i młodsi przez cały rok! Jak najbardziej warto włączyć je do codziennej diety, fundując sobie przy tym wielką dawkę wartościowych składników.
