Jest jednym z najczęściej, zaraz po pomidorach i ogórkach, wybieranym warzywem. Ma kilka odmian, jej kolorem jest zielony, choć każdy gatunek ma różny odcień - od zielonożółtego po zieleń butelkową. Zdarzają się też ciemnobrunatne. Poniżej zestawienie tych najczęściej kupowanych i najbardziej znanych sałat.
Sałata, czy posiada jakieś wartości odżywcze?
Sałaty mają przeróżne kształty, ich liście mają ciekawe faktury, jedne twarde, drugie miękkie, jedne z nich mają małe i podłużne liście, drugie duże i półokrągłe. Mogą być ciekawym dodatkiem do koktajli i smoothie, bazą sałatek warzywnych oraz owocowych, ale często stanowią również dekorację na tacach mięsnych i rybnych. Są dodatkiem do kanapek, ale też innych przystawek. Sporo osób twierdzi zawzięcie, że jedzenie sałaty jest bez sensu, bo nie zawiera w sobie nic szczególnego, zazwyczaj na języki brana była sałata lodowa, która w 96% składa się z wody, ale istnieją takie sałaty, które zaskakują swoim bogactwem witamin i minerałów.
Wartości odżywcze sałat
W sałatach, w zależności od gatunku, znaleźć można różne witaminy i minerały, między innymi: przeciwutleniacze, które chronią nas przed działaniem wolnych rodników, tym samym podnoszą naszą naturalną odporność. Ponadto żelazo, które bierze udział w wytwarzaniu hemoglobiny i niektórych enzymów, bierze ono też czynny udział w procesach metabolicznych w naszym organizmie.
Obecne w sałacie są także minerały, takie jak mangan, który niezbędny jest do poprawnego funkcjonowania naszego układu nerwowego, poza tym wapń - jest podstawowym budulcem kości i zębów, oraz magnez, który poprawia naszą pamięć oraz myślenie i odpowiedzialny jest za poprawne działanie układu naczyniowo-sercowego.
W sałatach znajdziemy również witaminy, takie jak: witamina A, dzięki której nie mamy problemów ze wzrokiem, zapobiega powstawaniu kurzej ślepoty, ale też dba o naszą skórę, włosy i paznokcie. Kwas foliowy, a inaczej witamina B9, który również znajdziemy w sałacie, jest niezbędny do przeprowadzenia wielu procesów metabolicznych w naszym organizmie, jest też odpowiedzialny z regulację i tworzenie się czerwonych krwinek.
Witamina B6 jest również obecna w tym warzywie. Poprawia funkcjonowanie naszego układu nerwowego. Sałaty bogate są również w witaminę C, która przyspiesza gojenie ran, wspomaga naszą odporność i pomaga walczyć z bakteriami oraz wirusami. Witamina E, która hamuje proces starzenia się naszej skóry, ale też chroni nasz organizm przed wolnymi rodnikami, również znajduje się w sałacie. Znaleźć w niej można również witaminę K, która odpowiada za prawidłową krzepliwość krwi, zapobiega krwotokom, uczestniczy w tworzeniu się tkanki kostnej.
Wszystkie gatunki są bardzo zdrowe, zatem sięgając po to warzywo, należałoby kierować się przede wszystkim smakiem. Choć większość odmian zawiera podobną zawartość cennych witamin i minerałów, to sałata sałacie nierówna.
Sałata masłowa
Opis: sałata ta jest najbardziej popularna w Polsce, jej liście są duże, miękki, półokrągłe. W smaku jest delikatna, raczej słodka, ale bywa i lekko gorzkawa Jest produktem ogólnodostępnym. Dobrym sposobem na jej spożycie jest dodanie jej do jogurtu naturalnego i spożycie na słodko, idealnie pasuje też na kanapkę, ale też może służyć jako ozdoba półmisków z mięsem lub rybami.
Niestety dość szybko się psuje, należy przechowywać ją w lodówce.
- 100 g tej sałaty dostarczy 16 kcal, w tym:
- 1,4 g białka
- 0,2 g tłuszczów
- 2,9 g węglowodanów (1,5 g przyswajalne, 1,4 g błonnika)
Witaminy i składniki mineralne
- 7405 IU witaminy A
- 134 mg potasu
- 24 mg wapnia
- 21 mg fosforu
- 13 mg witaminy C
- 9 mg magnezu
- 4 mg sodu
- 0,7 mg żelaza
- 0,4 mg witaminy E
- 0,4 mg cynku
- 0,2 mg witaminy B3
- 0,2 mg manganu
Cena: około 1,85 zł za sztukę
Sałata lodowa
Opis: sałata ta jest bardzo chrupiąca, mocno wodnista, praktycznie z całości składa się z wody, jej nazwa wzięła się od jej wyglądu - liście tej wyglądają, jakby były lekko oszronione, jest produktem ogólnodostępnym. Najbezpieczniej trzymać ją w lodówce, wtedy nie zmienia koloru. Jest odporna na przechowywanie i stosunkowo długo zachowuje swoją świeżość, przy tym nie tracąc wartości. W porównaniu do innych sałat ta akurat jest dość uboga w składniki odżywcze.
Wartość odżywcza
- 100 g tej sałaty dostarczy 13 kcal, w tym:
- 0,9 g białka
- 0,1 g tłuszczu
- 3,2 g węglowodanów (w tym 2 g cukrów, 1,2 g błonnika)
Witaminy i składniki mineralne
- 502 IU witaminy A
- 141 mg potasu
- 18 mg wapnia
- 10 mg sodu
- 7 mg magnezu
- 2,8 mg witaminy C
- 0,4 mg żelaza
Cena: około 3 zł za sztukę
Sałata rzymska
Opis: charakteryzuje się wydłużonymi, mięsistymi liśćmi, o lekko pomarszczonej fakturze, z wyraźnie widocznymi nerwami. Jest znacznie słodsza od masłowej oraz zdecydowanie dłużej zachowuje swoją świeżość. Ponadto jest chrupiąca, idealnie pasuje jako baza do sałatek warzywnych i owocowych.
Wartość odżywcza
- 100 g tej sałaty dostarczy 17 kcal, w tym:
- 1,2 g białka
- 0,3 g tłuszczu
- 3,3 g węglowodanów (2,1 g błonnika, 1,1 g cukrów)
Witaminy i składniki mineralne
- 8710 IU witaminy A
- 247 mg potasu
- 33 mg wapnia
- 8 mg sodu
- 14 mg magnezu
- 4 mg witaminy C
- 1 mg żelaza
- 0,1 mg witaminy B6
Cena: około 4,60 zł za sztukę
Sałata lollo rosso (czerwonolistna, karbowana)
Opis: jest u dołu zielona, a jej liście u góry mają brunatny kolor. Można ją sadzić w doniczce, pięknie się prezentuje. Nie ma typowej główki, jak pozostałe, tworzy natomiast rozetkę, która składa się z luźno rozłożonych liści. Z racji swojej prezentacji, często podawana jest z sałatkami warzywnymi lub owocowymi, idealnie się z nimi komponując.
Wartość odżywcza
- 100 g tej sałaty dostarczy 16 kcal, w tym:
- 1,3 g białka
- 0,2 g tłuszczu
- 2,3 g węglowodanów (0,9 g błonnika, 0,5 g cukrów
Witaminy i składniki mineralne
- 7492 IU witaminy A
- 187 mg potasu
- 33 mg wapnia
- 25 mg sodu
- 12 mg magnezu
- 3,7 mg witaminy C
- 1,2 mg żelaza
- 0,1 mg witaminy B6
Cena: około 3,40 zł za sztukę
Sałata lollo bianco (zielonolistna, karbowana)
Opis: ma bardzo intensywny kolor zielony, jej liście są mocno karbowane, luźno rozłożone, w smaku przypomina trochę cykorię, jest chrupiąca, doskonale pasuje do sałatek, ale też jako dekoracja na półmiski.
Wartość odżywcza
- 100 g tej sałaty dostarczy 15 kcal, w tym:
- 1 g białka
- 0,2 g tłuszczu
- 3 g węglowodanów (1 g cukrów, 1 g błonnika)
Witaminy i składniki mineralne
- 7960 IU witaminy A
- 192 mg potasu
- 32 mg wapnia
- 16 mg magnezu
- 23 mg sodu
- 3,4 mg witaminy C
- 1,6 mg żelaza
- 0,1 mg witaminy B6.
Cena: około 3,50 zł za sztukę.
Wniosek
Wprowadzenie sałaty do naszej codziennej diety na pewno pozwoli nam wzbogacić nasze dania, nie tylko intensywnością koloru, ale też zróżnicowanym smakiem oraz mimo wszystko, sporą dawką witamin i minerałów. Każda z wyżej wymienionych sałat ma na swój sposób dobry smak, w połączeniu z innymi warzywami czy też po dodaniu sosu, np.: z jogurtu naturalnego, smakuje, zdecydowanie intensywniej.
Pod względem walorów witaminowych sałata rzymska zawiera najwięcej cennej witaminy A, ma też w sobie najwięcej minerałów takich jak potas, magnez, żelazo oraz wapń, niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Jeśli chodzi o smak, według mnie bardzo ciekawy ma sałata lollo rosso, a jej wygląd potrafi uatrakcyjnić różne potrawy.
Najgorzej pośród wartości odżywczych i smaku, który jest właściwie bardzo neutralny, wypada sałata lodowa. Choć jej dodatek do sałatek wzbogaca ich smak, to sama w sobie jest praktycznie nijaka, ale to z racji dużej zawartości wody.
Podsumowanie
Sałaty od dawna goszczą na naszych stołach, jedni uważają je za zdrowe, inni zdecydowanie nie widzą w nich cennych wartości. Ja natomiast uważam, że ich obecność w codziennej diecie może przynieść wiele korzyści, nie tylko zdrowotnych, ale też smakowych. W sklepach spotkać można mixy sałat, które są bardzo dobrym pomysłem, możemy dostarczyć w jednej porcji różnego smaku i większej dawki witamin. Także wprowadźmy do swojej diety sałaty i cieszmy się ich walorami.
