Sterydy w mięsie (Boldenone) wpadka na zawodach?

Boldenone jest jednym z najczęściej nadużywanych środków w kulturystyce, przez zawodników MMA oraz w podnoszeniu ciężarów. Na początku XXI wieku odnotowano lawinę wpadek dopingowych, w tym czołowych zawodników poszczególnych dyscyplin, gdyż rozwinięto nowe metody wykrywania dopingu.

Wpadka przed IO w Tokio

W ostatnim czasie kolumbijskiej drużynie podnoszenia ciężarów groziło wykluczenie z rywalizacji na IO w Tokio po tym, jak trzech z ich sportowców nie przeszło testów antydopingowych i zostali tymczasowo zawieszeni na rok, o czym poinformowała Kolumbijska Federacja Podnoszenia Ciężarów. Juan Felipe Solis, Ana Segura i Yenny Sinisterra uzyskali pozytywny wynik testu na zakazany przez WADA steryd anaboliczny boldenon.

Każdy kraj uznany za winnego trzech lub więcej naruszeń przepisów antydopingowych w ciągu 18 miesięcy przed kolejnymi igrzyskami olimpijskimi nie może wysyłać ciężarowców na zawody. Od 2000 r.oku mieszkańcy Ameryki Południowej zdobyli dwa złote, trzy srebrne i dwa brązowe medale w podnoszeniu ciężarów.

Według oficjalnego oświadczenia William Pena, przedstawiciela Kolumbijskiego Związku Podnoszenia Ciężarów: „Boldenone jest szeroko stosowany w hodowli bydła w Kolumbii, a Sinisterra, Segura i Solis twierdzą, że musieli nieświadomie spożyć boldenon poprzez jedzenie skażonego mięsa. W Kolumbii boldenon stosuje się bez ograniczeń w tuczu bydła. Mam nadzieję, że eksperci mogą to udowodnić. Jest grupa, która nad tym pracuje".

Komentarz: w rzeczywistości taka sytuacja wydaje się niesłychanie mało prawdopodobna, choć w 2011 r. odnotowano wpadkę meksykańskiej reprezentacji zawodników piłki nożnej, którzy zjedli mięso skażone clenbuterolem (beta-mimetykiem). Wspomniany środek u zwierząt, ale nie u ludzi, ma właściwości anaboliczne, dlatego wykorzystuje się go do tuczu (przynajmniej w dzikich krajach, w których takie praktyki są dozwolone). Niemniej w śledztwie szybko ustalono, iż 30% próbek mięsa faktycznie było skażone dopingiem.

W przypadku zjedzenia skażonego mięsa stężenia metabolitów boldenonu czy clenbuterolu w moczu sportowca byłyby tak niskie, iż wskazywałyby na niecelowe sięgnięcie po doping, raczej przypadkowy, nieświadomy kontakt. Podobnie kiedyś dziennikarze i opinia publiczna chcieli ukrzyżować czołowych polskich ciężarowców, tymczasem jeden z nich miał stężenie metabolitów nandrolonu, które przypomina naturalnie występujące u kobiet (u pań progi są nieco większe, ze względu np. na stosowanie środków antykoncepcyjnych i różnice w endogennych stężeniach nandrolonu w ustroju).

Nic nie wskazywało, że nasz zawodnik sięgał po doping, na pewno nie nandrolonem. Ponadto nikt o zdrowych zmysłach, regularnie poddawany kontrolom antydopingowym, nie sięga po środek mający legendarną, wieloletnią wykrywalność.

Środki dopuszczone do tuczu bydła w USA

Warto pamiętać, iż w USA dozwolone jest stosowanie w tuczu bydła np. trenbolonu (jeden z najsilniejszych SAA na rynku), progesteronu, testosteronu (np. propionate), zeranolu (syntetyczny estrogen używany do tuczu bydła) czy klasycznych estrogenów (np. benzoesanu estradiolu). Trenbolone i inne SAA od dawna są na liście antydopingowej, mogły być stosowane bez konsekwencji jeszcze w latach 70. XX wieku. Od połowy lat 70. XX wieku na świecie wdrożono wiele metod wykrywania dopingu (lepszych lub gorszych).

Co ciekawe, Stany Zjednoczone nie są do końca dzikim krajem, ponieważ boldenone wolno tam stosować np. u koni: „Wskazania do stosowania. Jako pomoc w leczeniu osłabionych koni, gdy pożądane jest zwiększenie masy ciała, poprawa wyglądu sierści lub ogólnej kondycji fizycznej”, ale: „Nie wolno podawać koniom przeznaczonym do spożycia przez ludzi.

Prawo federalne ogranicza stosowanie tego leku przez lub na zlecenie licencjonowanego lekarza weterynarii”. Notabene „końska dawka boldenonu” wynosi 0,5 mg środka na funt masy ciała. Biorąc pod uwagę, iż koń może ważyć np. 500 kg (1102 lbs) dawka wynosi 551 mg boldenonu. 551 mg boldenonu raz na trzy tygodnie.

Słyszy się ciągle o kulturystach, którzy samego testosteronu stosują 1-2 g tygodniowo. Największe dawkowania krążące w sieci mówią o sięganiu po 5 g SAA tygodniowo (w tym nawet ponad 3 g testosteronu!). Najpotężniejsi strongmani nie przekraczają 200 kg masy ciała, najwięksi kulturyści rzadko ważą więcej niż 140 kg (na scenie, nie poza sezonem). To wystarczy do zrozumienia, dlaczego zawodnicy masowo umierają. Stosują absurdalne dawkowania leków, które zabiłyby konia.

Jeden z najlepszych kulturystów lat 90. XX wieku (sześciokrotny Mr. Olympia) Dorian Yates oficjalnie mówił o tym, iż sięgał po 1 g testosteronu i 500 mg nandrolonu lub boldenonu tygodniowo, a na scenie Mr. Olympia ważył nieco ponad 120 kg, poza sezonem 130-135 kg.

Regulacje prawne w Unii Europejskiej

Wprowadzono wiele regulacji, jedna ze starszych weszła w życie 31 lipca 1981 r. (81/602/EEC). W Unii Europejskiej do wspomagania tuczu (przyspieszania przyrostu masy zwierząt) nie wolno stosować:

• substancji tyreostatycznych
• substancji o działaniu estrogennym, androgennym lub gestagennym (odpadają wszystkie popularne na siłowniach sterydy anaboliczno-androgenne, środki z grupy SARM, syntetyczne estrogeny i antyestrogeny np. SERM; osobno wymienione są 17β-Estradiol i jego pochodne)
• stylbenów, pochodnych stylbenów, ich soli i estrów
• beta-agonistów (popularne na siłowniach beta-mimetyki, np. clenbuterol; używane w tuczu bydła, np. raktopamina)

W regulacji o nazwie 31981L0602 określono, iż zabronione jest:

• a) podawanie zwierzęciu gospodarskiemu w jakikolwiek sposób substancji o działaniu tyreostatycznym lub substancji o działaniu estrogennym, androgennym lub gestagennym
• b) wprowadzanie do obrotu lub ubój zwierząt gospodarskich, którym podawano wyżej wymienione substancje
• c) wprowadzanie do obrotu mięsa zwierząt gospodarskich określonych w lit. b)
• d) przetwarzanie mięsa, o którym mowa w lit. c) i wprowadzanie do obrotu produktów mięsnych przygotowanych z lub z takiego mięsa

W testach antydopingowych zdarza się, iż u ludzi wykrywa się:

• zeranol (syntetyczny estrogen używany do tuczu bydła) - 2 przypadki w 2016 r. środek stanowi bezpośrednie zagrożenie dla konsumentów, jest równie silny jak 17β-estradiol i Dietylostylbestrol (DES)
• raktopaminę - 1 przypadek w 2016 r. (beta-mimetyk powszechnie stosowany do tuczu bydła w 26 krajach, zabroniony w większości krajów tj. w 160; istnieją duże wątpliwości odnośnie wpływu wieprzowiny pochodzącej np. z USA czy Meksyku na zdrowie; raktopamina pojawiła się w obrocie ok. 2000 r.)

Podsumowanie

Niezwykle mało prawdopodobne jest, iż w organizmach kolumbijskich ciężarowców zidentyfikowano boldenone pochodzący ze skażonego sterydem anaboliczno-androgennym mięsa. Tacy sportowcy powinni zacząć grać na loteriach, mają duże szanse na wygraną. Prawdopodobnie była to dogodna linia obrony. Niemniej przy obecnym rozwoju techniki można w dość prosty sposób ustalić, czy dana osoba sięgała po sterydy, czy nie.

Po prostu boldenone nie jest wchłaniany drogą pokarmową, tak samo jak wszystkie sterydy anaboliczno-androgenne (poza specjalnie zmienionymi cząstkami np. Metanabolu, Winstrolu, Oral-turinabolu, Halotestinu czy Anapolonu; to samo dotyczy środków z grupy SARM).

Przy kontakcie z wątrobą tracona jest praktycznie cała substancja aktywna. Niewiele dociera do krwiobiegu, bardzo mało ulega dalszemu metabolizmowi w wątrobie, wydalaniu z moczem czy z kałem. Dlatego sportowiec, który domięśniowo podaje mieszankę boldenonu na oleju, będzie miał rzędy wielkości większe stężenia metabolitów np. w moczu.

Niemniej osoby, które są kontrolowane pod kątem antydopingowym, powinny dobrze przemyśleć jedzenie mięsa w „egzotycznych” krajach (np. Ameryce Południowej) czy korzystanie z niejasnego źródła suplementów ziołowych, które są często skażone farmakologią zakazaną przez WADA i wieloma związkami, które są szkodliwe dla człowieka (niesteroidowe leki przeciwzapalne, metale ciężkie, leki immunosupresyjne). Zarówno beta-mimetyki, jak i środki hormonalne z grupy SAA są zakazane do stosowania przez sportowców.

Źródła:

Mario Thevis i in. Adverse analytical findings with clenbuterol among U-17 soccer players attributed to food contamination issues https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/23559541/

Henrik Leffers, Michael Næsby, Brian Vendelbo, Niels E. Skakkebæk, Marianne Jørgensen “Oestrogenic potencies of Zeranol, oestradiol, diethylstilboestrol, Bisphenol-A and genistein: implications for exposure assessment of potential endocrine disrupters” https://academic.oup.com/humrep/article/16/5/1037/2913512

https://www.ecfr.gov/current/title-21/chapter-I/subchapter-E/part-522

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/ALL/?uri=CELEX:31981L0602

https://www.insidethegames.biz/articles/1102508/colombia-vows-to-compete-in-tokyo