Aspiryna i kofeina w sporcie - czy warto je łączyć?

Kiedyś niezwykle popularne było łączenie aspiryny, kofeiny i efedryny. Stack nazywał się ECA. Aspirynie przypisywano niezwykłe właściwości ułatwiające pozbywanie się tkanki tłuszczowej. Na początku XXI wieku efedryna została oficjalnie wycofana z suplementów diety, pozostała w rozmaitych lekach (np. przeciwkaszlowych, leczących zakażenia dróg oddechowych).

Kofeina nie wymaga prezentacji. Obecnie wskazuje się na jej zalety i jest legalna w sporcie, kiedyś znajdowała się na liście antydopingowej, gdyż wywołuje wyraźny wpływ na wydolność sportowców. 

Czy stosowanie kofeiny razem z aspiryną ma sens?

U sportowców aspiryna (tak samo, jak wszystkie leki z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych) może hamować wzrost mięśni, utrudniać zwiększanie siły i mocy mięśniowej, gdyż określony stan zapalny jest korzystny, a wręcz niezbędny do indukowania adaptacji ogólnoustrojowych. Podobnie NLPZ mogą wpływać negatywnie na biegaczy, aspiryna może sprzyjać krwawieniom (które i tak trapią biegaczy, wstrząsy związane z bieganiem).

Badanie naukowe

W jednym z badań porównano wpływ kofeiny i aspiryny na wytrzymałość mięśni (ilość powtórzeń), tętno (HR), stopień odczuwania wysiłku (RPE) i odczuwany ból (PPI) podczas treningu siłowego, gdy serie wykonywano do odmowy. Naukowcy chcieli sprawdzić, czy kofeina i aspiryna mają znaczenie dla wydolności sportowców, poprzez wpływanie np. na odczuwanie bólu.

Mężczyznom podawano:

• aspirynę w dawce 10 mg na kg masy ciała
• kofeinę w dawce 6 mg na kg masy ciała
• placebo, dekstrozę

Środki podawano 1 godzinę przed wysiłkiem, razem z 500 ml wody.

Oceniano wykonanie ćwiczeń wg skali postrzegania ciężkości pracy (RPE), tętna i odczuwania bólu (PPI) w trakcie 4 serii z ciężarem pozwalającym na wykonanie 12 powtórzeń dla wyprostów nóg i uginania ramion w pozycji siedzącej.

Wyniki

• kofeina pozwoliła wykonać więcej powtórzeń, w prostowaniu nóg siedząc, razem w 4 seriach ćwiczenia
• kofeina pozwoliła wykonać więcej powtórzeń, w prostowaniu nóg siedząc i uginaniu ramion w pozycji siedzącej, w pierwszej serii ćwiczenia, w porównaniu z aspiryną i placebo
• aspiryna zwiększała odczuwanie bólu, w trakcie wszystkich serii prostowania nóg siedząc
• kofeina sprawiała, iż wszystkie serie wydawały się lżejsze, z kolei aspiryna sprawiła, iż kolejne serie ćwiczeń wydawały się cięższe, w porównaniu do zastosowania placebo

Komentarz i podsumowanie

Stosowanie aspiryny u sportowców nie ma sensu, chyba że istnieją ku temu wyraźne wskazania (np. kardiologiczne). Wbrew obiegowym, błędnym opiniom aspiryna nie zmniejsza lepkości krwi, więc nie zabezpiecza przed negatywnym oddziaływaniem środków hormonalnych z grupy sterydów anaboliczno-androgennych, które zmieniają rozmaite wskaźniki hematologiczne np. hematokryt (krwinek czerwonych) czy ilość płytek krwi.

Aspiryna wywołuje nieodwracalne działanie przeciwpłytkowe (antyagregacyjne), jednak ze względu na nieselektywność względem COX-1 i COX-2, jej stosowanie jest obarczone określonym ryzykiem np. pojawieniem się nadżerek w błonach śluzowych w układzie pokarmowym (np. żołądka, jelita cienkiego). Ponadto aspiryna szkodzi pod względem zmniejszania wywołanego treningiem stanu zapalnego w ustroju. Umiarkowany stan zapalny jest konieczny dla wywołania reakcji ustroju i określonych adaptacji indukowanych wysiłkiem fizycznym.

Referencje, badania naukowe, piśmiennictwo:

GEOFFREY M. HUDSON i in. Effects of caffeine and aspirin on light resistance training performance, perceived exertion, and pain perception https://www.researchgate.net/profile/Phil-Bishop-2/publication/23288016_Effects_of_Caffeine_and_Aspirin_on_Light_Resistance_Training_Performance_Perceived_Exertion_and_Pain_Perception/links/571f619508aed056fa234690/Effects-of-Caffeine-and-Aspirin-on-Light-Resistance-Training-Performance-Perceived-Exertion-and-Pain-Perception.pdf