Po przeprowadzeniu wszechstronnej analizy badań zespół naukowców opublikował w 2020 roku charakterystykę potencjalnych korzyści zdrowotnych wynikających ze stosowania odżywek białkowych na bazie białek serwatkowych przez osoby z cukrzycą i stanami przedcukrzycowymi oraz zespołem metabolicznym. Wyniki te mogą stanowić cenną wiedzę dla dietetyków, lekarzy, jak i sportowców.
Odżywki białkowe w diecie diabetyków
Badacze z jednego z irańskich uniwersytetów przeprowadzili szczegółowy przegląd w podstawowych bazach danych, w tym PubMed, Web of Science, Cochrane Library i Scopus, w poszukiwaniach rzetelnych badań klinicznych testujących działanie odżywek białkowych. Analiza skupiła się na 22 badaniach, w których jedna z grup otrzymywała odżywkę, a druga placebo.
W poszczególnych projektach udział brały osoby zmagające się z cukrzycą i / lub syndromem metabolicznym, a okres suplementacji trwał od 1 do 6 miesięcy. Dawkowanie w niektórych badaniach sięgało 90 g dziennie, jednak w większej części nie było aż tak wysokie.
Co daje suplementacja białkiem serwatkowym?
Wpływ na glikemię
Jednym z kluczowych ustaleń, które wynikło z przeglądu, było to, że suplementacja białkiem serwatki znacząco poprawia kilka wskaźników związanych z metabolizmem glukozy i wrażliwością na insulinę. W szczególności analiza wykazała znaczący spadek poziomów hemoglobiny glikowanej (HbA1c), która mówi o poziomach glukozy w krwinkach w ciągu ostatnich tygodni, insuliny, czyli hormonu kontrolującego poziom cukru, a także homeostatycznego modelu oceny insulinooporności (HOMA-IR), który opisuje wrażliwość tkanek na działanie insuliny.
| Wskaźnik | Średnia różnica |
| HbA1c | -0,15 |
| Insulina | -0,94 |
| HOMA-IR | -0,20 |
Tabela: Uśrednione wyniki 22 badań wpływu serwatki na cukrzycę
Wpływ na lipidy
Co ciekawe, suplementacja białkiem serwatkowym miała również korzystny wpływ na parametry lipidowe. Badanie wskazało, że poziomy triglicerydów, całkowitego cholesterolu i cholesterolu LDL znacząco spadły w grupie, która spożywała serwatkę. Należy o tym pamiętać, ponieważ przy ciężkiej cukrzycy z reguły rozwija się też problem z kontrolą wskaźników mówiących o ryzyku miażdżycy.
|
Wskaźnik |
Średnia różnica |
| Triglicerydy | -17,12 |
| Całkowity cholesterol | -10,88 |
| LDL-cholesterol | -8,47 |
| Stosunek całkowity cholesterol/HDL-cholesterol | -0,26 |
Tabela: Uśrednione wyniki 22 badań wpływu serwatki na miażdżycę
Stosowanie odżywek białkowych w cukrzycy
Jedna porcja odżywki białkowej, zwykle zawierająca około 20-30 gramów białka, może pokryć całe zapotrzebowanie na białko w danym posiłku. Typowe zalecenia odnośnie poziomu podaży białka zwykle wynoszą od 1,2 do 2,0 g na kilogram masy ciała dziennie. Oznacza to, że dla osoby ważącej 70 kg zalecane może być do 140 gramów białka dziennie.
Dwie do trzech porcji odżywki białkowej mogą pokryć około 40-90 gramów, co stanowi od 30 - 60% dziennego zapotrzebowania na białko. Warto przy tym zaznaczyć, że odżywki te charakteryzują się wysokim profilem bezpieczeństwa i dobrą tolerancją u większości ludzi.
Odżywki te są bardzo łatwo i szybko trawione, zatem w kontekście zarządzania cukrzycą, białko serwatki najlepiej jest łączyć z produktami bogatobłonnikowymi i złożonymi węglowodanami, takimi jak pełnoziarniste produkty zbożowe, owoce, warzywa czy nasiona, aby stabilizować poziom cukru we krwi. Nienasycone kwasy tłuszczowe, np. z olejów roślinnych czy rybich, również mogą odegrać ważną rolę, gdyż działają przeciwzapalnie.
O czym należy pamiętać?
W przypadku osób ze zdiagnozowaną cukrzycą warto skonsultować stosowanie odżywek ze specjalistą, zwłaszcza gdy lekarz przepisał już jakieś środki farmaceutyczne. W przypadku osób, które mają stan przedcukrzycowy, lub po prostu chcą zmienić nawyki i zregenerować się po długim czasie konsumowania kiepskiej diety, rozważyć można środki pochodzenia naturalnego, takie jak cynamon, czy berberyna. W badaniach sporą uwagę zwraca się obecnie również na chrom, czy probiotyki.
Źródło:
Amirani, E., Milajerdi, A., Reiner, Ž. et al. Effects of whey protein on glycemic control and serum lipoproteins in patients with metabolic syndrome and related conditions: a systematic review and meta-analysis of randomized controlled clinical trials. Lipids Health Dis 19, 209 (2020). https://doi.org/10.1186/s12944-020-01384-7
