Czy warto stosować johimbinę? Johimbina - skutki uboczne

Johimbina (ang. yohimbine) jest nieselektywnym antagonistą receptorów alfa-adrenergicznych. Posiada największe powinowactwo do receptorów alfa-2 w porównaniu do alfa-1. Wpływa to na zwiększenie wyrzutu noradrenaliny. Ze względu na swoją aktywność i wpływ na alfa receptory powinien być to środek do ostatniego szlifu, wykazujący skuteczność w redukcji tkanki tłuszczowej. Tyle w teorii, bo praktyka jest o wiele bardziej problematyczna.

Johimbina jest słynna, podobnie jak efedryna (nieselektywny beta-mimetyk), clenbuterol (selektywny beta-mimetyk), sibutramina (środek z grupy SNRI; wpływa na wychwyt serotoniny i noradrenaliny) czy fentermina (substancja amfetamino-podobna, nielegalna w Polsce). Pierwotnie johimbinę stosowano jako afrodyzjak i środek na potencję, niestety okazała się kiepskim wyborem.

Polecamy również: Dlaczego zmarł Rich Piana? Nadciśnienie - ukryty zabójca kulturysty

Czy johimbina leczy zaburzenia erekcji?

Johimbina (YOH) całe dekady była stosowana do leczenia zaburzeń seksualnych, mimo iż niekoniecznie się sprawdza. Współcześnie tego rodzaju działania „szamani XXI wieku” próbują przypisać wielu innym lekom czy pierwiastkom.

Pacjenci zazwyczaj otrzymywali doustne dawki od 5,4 do 10 mg YOH trzy razy dziennie, ale u niektórych zastosowano nawet 100 mg każdego dnia. Dawki 5,4 – 10 mg trzy razy dziennie są dobrze tolerowane, a odsetek odpowiedzi waha się od 34 do 86% u pacjentów z zaburzeniami erekcji, w badaniu kontrolowanym placebo. Jednak biorąc pod uwagę przekrój badań, stosowanie YOH przewyższało podawanie placebo w niewielu przypadkach. Skuteczność YOH w monoterapii, w badaniach otwartych jest również niejednoznaczny. Niewiele wskazuje, że YOH będzie skuteczna w psychogennych zaburzeniach erekcji.

Skutki uboczne johimbiny

Skutki uboczne YOH są wyraźnie zależne od dawki, są ogólnie widoczne w dawkach znacznie wyższych niż deklarowane dawki terapeutyczne i odzwierciedlają rozszerzenie pierwotnego działania farmakologicznego jako antagonista receptora alfa-adrenergicznego. Dawki 10 mg trzy razy dziennie lub niższe są ogólnie dobrze tolerowane, przeważnie bez skutków ubocznych. Dawki 20-40 mg sporadycznie powodują niewielki czasami wzrost ciśnienia, a dawki 45,5 mg lub większe potrafią przyspieszyć pracę serca u osób z prawidłowym ciśnieniem tętniczym.

YOH często wywołuje poczucie lęku, niepokoju i częstsze oddawanie moczu. U osób z nadciśnieniem (np. użytkownicy sterydów anaboliczno-androgennych, osoby z idiopatycznym nadciśnieniem tętniczym) YOH powoduje silniejszy wzrost skurczowego i rozkurczowego ciśnienia krwi, co może się wiązać z rozmaitymi zaburzeniami i być czynnikiem spustowym patologii (zaburzeń sercowo-naczyniowych, uszkodzeń serca, nerek, niewydolności serca, zawału, udaru).

Pewien 37-latek na zawodach w kulturystyce spożył ok. 5 g johimbiny, do szpitala dotarł bez świadomości. Miał nadciśnienie, tachykardię oraz drgawki. Podano mu diazepam oraz klonidynę. Po 12 godzinach zabiegów lekarskich wrócił do zdrowia. Prawdopodobnie lekarze uratowali mu życie, nie wiem, czego się spodziewał, podając 100-krotnie większą dawkę YOH niż maksymalnie stosowana.

W innych badaniach częstość występowania skutków ubocznych była następująca:

• 45,7% osób odczuwało dolegliwości żołądkowe (nudności, wymioty, zawroty głowy, bóle brzucha)
• 43,1% tachykardię (przyspieszoną akcję serca)
• 32,9% rozdrażnienie
• 24,7% nadciśnienie
• 20% zaczerwienienie skóry
• 14% obfite pocenie się
• 13,2% drgawki
• 12,1% ból w klatce piersiowej
• 9,9% drżenie
• 7,3% spłycenie oddechu
• 6% rozszerzenie źrenic
• 5,4% inne zaburzenia psychosomatyczne

Odchudzanie, redukcja, pozbywanie się tkanki tłuszczowej

Jedyne badania, gdzie tak się działo, były sponsorowane przez producenta johimbiny. Wniosek wyciągnij samodzielnie. W przypadku braku podsypywania naukowców dolarami wyniki stosowania YOH nie są imponujące. W jednym z badań ustalano wpływ 6-miesięcznego podawania YOH na masę ciała i rozkład tkanki tłuszczowej u osób z umiarkowaną otyłością.

Mężczyźni w wieku od 23 do 55 lat mający ponad 20% powyżej idealnej masy ciała i wadze poniżej 270 funtów (122,5 kg). W grupie YOH było 18 osób, a w placebo 15. Grupa YOH otrzymywała początkowo 5.4 mg johimbiny trzy razy dziennie, stopniowo zwiększano całkowitą dawkę dobową do 21,6 mg na dobę, a następnie do 27 mg na dobę przez pierwsze 6 tygodni badania.

Po 3 miesiącach dawkę zwiększono do 32,4 mg dziennie przez 1 miesiąc, następnie do 37,8 mg/dzień przez 1 miesiąc i wreszcie do 43,2 mg/dzień przez ostatni miesiąc. Johimbina nie miała wpływu na masę ciała lub rozkład tkanki tłuszczowej. Podczas rozmowy końcowej, większość badanych w obu grupach uważała, że przyjmowali placebo. I tym optymistycznym akcentem kończę rozważania o johimbinie, niech każdy wyciągnie wnioski samodzielnie.

Johimbiny nie powinno się łączyć ani z kofeiną, sibutraminą, fenterminą, clenbuterolem, fenoterolem, ani z efedryną, ani z innymi substancjami mającymi wpływ na receptory adrenergiczne, podwyższającymi ciśnienie krwi i/lub tętno.

Referencje:

Tam S.W. Yohimbine: a clinical review https://www.sciencedirect.com/science/article/abs/pii/S0163725801001565

E. Mutschler "Farmakologia i toksykologia", WYDANIE III

George A.A. i in. “Yohimbine: A review of its side effects and potential toxicity” https://www.aacc.org/-/media/Files/Divisions/TDM-TOX/TDMT_Tox_May_2014.pdf?la=en&hash=32EEE84E5D033E8AB27C1EB0D32BFEEF09406635