Spośród 20 aminokwasów dostarczanych do organizmu z dietą l-tyrozyna jest jednym z najbardziej wyróżniających się. Tyrozynę wykorzystują grzyby, rośliny, bezkręgowce, a także gady, płazy, ptaki i ssaki. Pełni pewną bardzo ważną funkcję biochemiczną, która rzutuje na funkcjonowanie układu nerwowego. Współtworzy szlaki sygnalizacyjne, które podlegają modyfikacjom żywieniowym i mogą wpływać na codzienne samopoczucie.
Czym jest l-tyrozyna?
L-tyrozyna należy do aminokwasów endogennych, co oznacza, że część zapotrzebowania organizmu na nią zaspokajana jest przez produkcję z innego aminokwasu, a mianowicie fenyloalaniny. Wyjątek stanowią osoby zmagające się z fenyloketonurią, u których dysfunkcjonalny jest enzym przemieniający jeden aminokwas w drugi. Dla tych osób jest to aminokwas niezbędny, czyli egzogenny. Poza tym tyrozyna wraz z fenyloalaniną oraz tryptofanem zalicza się do grupy aminokwasów aromatycznych. Grupa ta w kontekście zdrowia człowieka ma szczególne znaczenie z punktu widzenia neuropsychiatrycznego.
Jakie funkcje pełni tyrozyna?
Tyrozyna stanowi podstawę wielu biochemicznych przemian w organizmie. Trzy z nich wydają się być szczególnie charakterystyczne. Są to m.in.: synteza katecholamin, tyroksyny oraz melanin.
Katecholaminy to neuroprzekaźniki, które odpowiadają za mobilizację aktywności układu nerwowego. Pobudzają zarówno mózg, jak i mięśnie szkieletowe oraz oddechowe i serce. Do katecholamin zalicza się dopamina, która odpowiada za motywację do wykonywania czynności przynoszących korzyści w perspektywie długoterminowej i / lub do chwilowych przyjemności. Ponadto do grupy tej wchodzą noradrenalina z adrenaliną, które kształtują reakcję organizmu na stres poprzez uruchomienie trybu „walki lub ucieczki”.
Tyroksyna z kolei to jeden z podstawowych hormonów wydzielanych przez tarczycę. Jest związkiem regulującym przemiany metaboliczne tłuszczy oraz węglowodanów.
Kolejny związek, w którego budowę zaangażowana jest tyrozyna, to melanina. Jest to barwnik, który kształtuje kolor skóry, tęczówek oraz włosów.
Jakie są źródła tyrozyny?
Najlepszymi spożywczymi źródłami l-tyrozyny są produkty bogatobiałkowe. Szczególnie zasobne w ten aminokwas są: soja i strączki, drób, wieprzowina i wołowina, ryby, jaja oraz nabiał. Należy jednak uważać tutaj na produkty fermentowane i długo dojrzewające, takie jak sery twarde, czy przetwory mięsne. W procesach tych tyrozyna jest bowiem przemieniana do tyraminy, która po spożyciu prowadzi do aktywacji współczulnego układu nerwowego, co niekorzystnie może wpływać na ciśnienie tętnicze oraz przy nadmiarze prowadzić do bólów głowy.
Jak stosować suplement z l-tyrozyną?
Zalecane dawkowanie l-tyrozyny u osób dorosłych różni się w zależności od kompozycji diety oraz poziomu aktywności zarówno umysłowej, jak i fizycznej. Osobom zdrowym najczęściej zaleca się stosować ją nie na co dzień, a głównie w dni o największym obciążeniu wysiłkiem. Mogą to być dni z zaplanowanym najcięższym treningiem w cyklu treningowym u sportowców lub z egzaminami u studentów, a także z nadgodzinami w pracy. Z reguły dawkowanie nie przekracza 500 – 1000 mg l-tyrozyny na dzień.
Ja dosc szalalem kiedys z tyrozyna, jako element stacka na spalanie fatu :)
fajnie jej dzialanie opisuje Lyle McDonald w ksiazce dotyczacej redukcji opornego fatu. Tam dawki zalecane siegaja nawet 15g na dobe jak pamietam... Z doswiadczenie wiem ze wystarczy 3-5g w ciagu dnia. Jako nootropik do 1g w porcji bardzo fajnie sie juz sprawdza
L-tyrozyna należy do aminokwasów endogennych, co oznacza, że część zapotrzebowania organizmu na nią zaspokajana jest przez produkcję z innego aminokwasu, a mianowicie fenyloalaniny.