Ostropest plamisty jako wsparcie wątroby - Z czym łączyć?

Wątroba jest organem o ważnym znaczeniu dla codziennego samopoczucia oraz zdrowia. Jest podatna na uszkodzenia i przez zaniedbania higieny stylu życia może zacząć uprzykrzać życie. Najgorsze są dla niej dieta z nadmiarem kalorii, cukru i przetworzonych tłuszczy, a także alkohol, niektóre leki czy brak ruchu. 

Środki o znaczeniu prewencyjnym i terapeutycznym

Niektóre z wymienionych czynników są potencjalnie kancerogenne, co oznacza, że sprzyjają powstawaniu nowotworów nie tylko w wątrobie, ale również w innych tkankach organizmu. Na szczęście dosyć dobrze znane są nie tylko czynniki szkodzące temu narządowi filtrującemu, ale również poznano naturalne i skuteczne środki o znaczeniu prewencyjnym i / lub terapeutycznym.

Fitozwiązki hepatoprotekcyjne, czyli zioła na wątrobę

Chociaż mieszanka karczocha, rozmarynu, ostropestu i pieprzu brzmi jak fragment przepisu na danie kuchni śródziemnomorskiej, to okazuje się, że jest to mix o potencjale prozdrowotnym. Ekstrakty i substancje aktywne z tych roślin badane były pod kątem wielu zaburzeń zdrowia, w tym problemów z wątrobą.

Cynaryna, kwas rozmarynowy, sylimaryna oraz piperyna to substancje, które ciężko jest dostarczyć do organizmu w istotnych dawkach, zatem często umieszcza się je w suplementach diety. Umożliwiają one nie tylko wysokie dawkowanie, ale również regularne, gdyż w świeżych produktach spożywczych zawartość różnych związków o działaniu bioaktywnym bywa bardzo zmienna.

Karczoch i cynaryna 

Zawarta w karczochu cynaryna zalicza się do flawonoidów o właściwościach przeciwzapalnych i antyoksydacyjnych. Sprzyja produkcji żółci, przez co ułatwia trawienie tłuszczy i przyswajanie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Dzięki właściwościom antyoksydacyjnym uczestniczy w ochronie komórek wątroby przed uszkodzeniami.

Skuteczność karczocha w badaniach z udziałem ludzi zaobserwowano m.in. w kontekście redukcji poziomów enzymów wątrobowych aminotransferazy alaninowej (ALT) oraz aminotransferazy asparaginowej (AST), które są wskaźnikami zaburzeń stanu zdrowia wątroby [1].

Rozmaryn i kwas rozmarynowy 

Rozmaryn to przyprawa, która znajduje wiele zastosowań w kuchni, ale zyskuje również coraz większe zainteresowanie wśród osób dbających o zdrowie. Nie było jeszcze wielu badań związanych z chorobami wątroby, jednak wstępne przesłanki z eksperymentów komórkowych i na zwierzętach wskazały na potencjał antyoksydacyjny i przeciwzapalny.

Zwalczanie wolnych rodników i stanów zapalnych może mieć znaczenie przy zapaleniach wirusowych wątroby oraz przy zmianach degeneracyjnych, takich jak włóknienie [2].

Ostropest i sylimaryna 

Związki bioaktywne ostropestu znane są z ochrony komórek wątroby przed toksynami. Wpływają na poziomy enzymów antyoksydacyjnych w wątrobie, dzięki czemu mogą wspierać neutralizowanie oraz wydalanie czynników szkodliwych. Ponadto ostropest usprawniać może przepływ kwasów żółciowych biorąc udział w łagodzeniu objawów zapalenia wątroby czy stłuszczenia i zwłóknienia.

W jednym z dużych przeglądów badań z udziałem ludzi zaobserwowano redukcję poziomu aminotransferazy alaninowej (ALAT), jednego ze wskaźników chorób wątroby [3].

Czarny pieprz i piperyna 

Pieprz kojarzony jest głównie z uniwersalnością, jeśli chodzi o przyprawianie potraw. Jest to jednak źródło jednego z najbardziej znanych antyoksydantów pochodzenia spożywczego, czyli piperyny. Piperyna zasłynęła ze zwiększania biodostępności innych substancji prozdrowotnych pochodzenia roślinnego poprzez wpływ na aktywność enzymów wątrobowych.

Działa przeciwzapalnie, w związku z czym najwięcej mówi się o jej właściwościach przeciwnowotworowych, kardioprotekcyjnych, czy przeciwcukrzycowych [4]

Źródła 

• Amini, M. R., Sheikhhossein, F., Talebyan, A., Bazshahi, E., Djafari, F., & Hekmatdoost, A. (2022). Effects of Artichoke Supplementation on Liver Enzymes: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials. Clinical nutrition research, 11(3), 228–239. https://doi.org/10.7762/cnr.2022.11.3.228
• Elufioye, T. O., & Habtemariam, S. (2019). Hepatoprotective effects of rosmarinic acid: Insight into its mechanisms of action. Biomedicine & pharmacotherapy = Biomedecine & pharmacotherapie, 112, 108600. https://doi.org/10.1016/j.biopha.2019.108600
• Jacobs, B. P., Dennehy, C., Ramirez, G., Sapp, J., & Lawrence, V. A. (2002). Milk thistle for the treatment of liver disease: a systematic review and meta-analysis. The American journal of medicine, 113(6), 506–515. https://doi.org/10.1016/s0002-9343(02)01244-5
• Haq, I. U., Imran, M., Nadeem, M., Tufail, T., Gondal, T. A., & Mubarak, M. S. (2021). Piperine: A review of its biological effects. Phytotherapy research : PTR, 35(2), 680–700. https://doi.org/10.1002/ptr.6855