Zdrowy przewód pokarmowy potrafi przerobić wiele różnorodnych substancji na drobniejsze cząsteczki, a następnie wchłonąć lub wydalić. Niestety z wiekiem lub na skutek różnych schorzeń, a także przez kiepską dietę i niezdrowy styl życia, wydajność trawienia i wchłaniania może ulec obniżeniu. Zaburzenia tych procesów wiążą się z pogorszeniem samopoczucia na co dzień, a w perspektywie długoterminowej, również do chorób.
Poza czynnikami chroniącymi przewód pokarmowy takimi jak bakterie probiotyczne, czy maślan sodu, w wielu sytuacjach pomocne mogą się okazać enzymy trawienne.
Enzymy trawienne z zewnątrz oraz inulina
| Amylaza i laktaza | Lipaza | Proteaza | Celulaza | Inulina |
| Rozkładają węglowodany | Rozkłada tłuszcze | Rozkłada białka | Rozkłada błonnik | Regulacja mikrobomu |
Amylaza i laktaza – rozkład węglowodanów
Amylaza, produkowana przez grzyba Aspergillus oryzae, jest enzymem odpowiedzialnym za rozkład skrobi na proste cukry, np. glukozę, dzięki czemu mogą one być łatwiej absorbowane z przewodu pokarmowego. Suplementacja amylazą może pomagać w trawieniu zbóż, warzyw i innych produktów wysokowęglowodanowych. Grzyb ten dobrze znany jest w kuchni Azjatyckiej, wykorzystuje się go np. do produkcji napojów alkoholowych, czy sosu sojowego.
Ten sam mikroorganizm, Aspergillus oryzae, produkuje również laktazę, która jest enzymem kluczowym dla rozkładu laktozy, cukru występującego w mleku. Rozkłada ona laktozę na proste cukry - glukozę i galaktozę, które w przypadku nietolerancji laktozy nie dają skutków ubocznych pod postacią biegunek, zaparć i bólów brzucha.
Lipaza – rozkład tłuszczy
Lipaza jest enzymem odpowiedzialnym za rozkład tłuszczów na glicerol i kwasy tłuszczowe. Do celu produkcji suplementów diety wspierających trawienie u ludzi może być produkowana przez mikroorganizmy takie jak Rhizopus oryzae. Pomaga w rozkładzie tłuszczy zarówno pochodzących od roślin, np. olejów, jak i od zwierząt, np. z mięs. Ułatwiając trawienie tłuszczy wspomaga też przyswajanie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach, w tym kluczowej dla zdrowia witaminy D, a także witamin A, E i K.
Proteaza – rozkład białek
Kolejny enzym, który naturalnie produkowany jest przez organizm, jednak z pewnych przyczyn może nie działać, jak należy, jest proteaza, odpowiedzialna za rozkład białek. Do preparatów wspomagających trawienie produkuje się ją z wykorzystaniem bakterii Bacillus subtilis.
Proteaza jest enzymem rozkładającym białka na aminokwasy, czyli związki kluczowe dla budowy tkanek i kluczowych dla zdrowia substancji, takich jak hormony, komórki odpornościowe, czy neuroprzekaźniki. Na poprawie trawienia białka zależeć może m.in. sportowcom czy osobom starszym.
Celulaza – rozkład błonnika
Enzymem, którego organizm nie produkuje, jednak można go dostarczyć do organizmu w celu poprawy rozkładu elementów niestrawnych jedzenia, jest celulaza. Rozkłada ona celulozę, główny składnik ścian komórkowych roślin, do glukozy. Suplementacja możliwa jest dzięki grzybom, takim jak Trichoderma longibrachiatum. Szczególnie przydatna może być przy spożywaniu produktów wysokobłonnikowych, takich jak warzywa.
Rola inuliny w przewodzie pokarmowym
Inulina jako błonnik i prebiotyk przyczynia się do zdrowia człowieka na wiele sposobów. Naturalnie występuje głównie w cykorii i cebuli oraz czosnku. Reguluje mikrobiom jelitowy, wspierając probiotyczne bakterie i zdrowie układu immunologicznego. Pomaga w regulacji wypróżnień i może łagodzić objawy zaparć.
W kontekście zdrowia metabolicznego inulina pomaga kontrolować poziom cukru we krwi i insuliny, a także może wspierać utrzymanie zdrowej masy ciała. Dodatkowo badania sugerują, że inulina może obniżyć "zły" cholesterol LDL i podnieść "dobry" cholesterol HDL, wspierając zdrowie serca.
Wskazania do stosowania enzymów
Dieta wysokokaloryczna, nietolerancje pokarmowe
Enzymy trawienne znajdują zastosowanie przede wszystkim w nietolerancjach pokarmowych, takich jak nietolerancja laktozy. Oprócz tego przydatne mogą być osobom, które z powodu wysokiego zapotrzebowania energetycznego muszą spożywać bardzo duże ilości pokarmu, np. sportowcom. Pomóc mogą w efektywnym wykorzystaniu jak największej ilości substancji odżywczych, a tym samym w szybszej regeneracji.
Wiek i choroby
W miarę starzenia się naturalna produkcja enzymów trawiennych przez organizm się zmniejsza, co prowadzi do ograniczenia efektywności pracy przewodu pokarmowego. Suplementacja enzymami trawiennymi może pomóc zrekompensować ten naturalny spadek produkcji, poprawiając komfort trawienia oraz stopień nasycenia organizmu substancjami odżywczymi.
Zaburzenia pracy trzustki, ciężkostrawna dieta, osłabiona wątroba
Wskazaniem do stosowania enzymów mogą być też zaburzenia pracy trzustki i ciężkostrawna dieta oraz osłabiona wątroba. Choroby trzustki, takie jak przewlekłe zapalenie trzustki, a także przesadzanie ze spożyciem alkoholu, produktów smażonych oraz słodkich i słonych przekąsek, mogą prowadzić do niedoboru enzymów trawiennych.
W takich sytuacjach suplementacja enzymami trawiennymi, takimi jak lipaza, amylaza i proteaza, może poprawić trawienie i absorpcję składników odżywczych, a tym samym stan odżywienia. Pamiętać należy, że stosując wszelkie leki suplementację skonsultować należy z lekarzem i dietetykiem.
Choroba Leśniowskiego-Crohna i celiakia
Problemy z jelitami, takie jak choroba Leśniowskiego-Crohna, czy celiakia, również ograniczają stopień, w jakim organizm może z pokarmu pozyskać cenne substancje odżywcze. Suplementacja enzymami trawiennymi może pomóc zoptymalizować trawienie i absorpcję składników odżywczych, łagodząc tym samym objawy tych schorzeń, takie jak niedożywienie białkowe, osłabienie odporności, zaburzenia neurohormonalne, czy dysbioza, czyli przerost patogennej mikrobioty jelitowej. Tutaj, tak jak w przypadku chorób trzustki oraz wątroby, suplementację również warto prowadzić pod okiem lekarza z dietetykiem.
ALLNUTRITION DIGESTIVE ENZYMES
| Zawartość (1 kapsułka) | Dawkowanie |
| DigeZyme 200mg + Inulina 300mg | 1-2 kapsułki dziennie podczas posiłków |
Nowy preparat DIGESTIVE ENZYMES wspierający trawienie zawiera mieszankę enzymów ułatwiających rozkład pokarmu (DigeZyme, 200 mg na kapsułkę), a także inulinę (300 mg) poprawiającą funkcjonowanie jelit. Stosowanie 1 – 2 kapsułek dziennie podczas posiłku może przyczynić się do wzrostu komfortu trawiennego oraz regulacji samopoczucia zarówno fizycznego, jak i psychicznego.
Autor: Jakub Wiącek - mikrobiolog i dietetyk
Źródła
- Majeed, M., Majeed, S., Nagabhushanam, K., Arumugam, S., Pande, A., Paschapur, M., & Ali, F. (2018). Evaluation of the Safety and Efficacy of a Multienzyme Complex in Patients with Functional Dyspepsia: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled Study. Journal of medicinal food, 21(11), 1120–1128. https://doi.org/10.1089/jmf.2017.4172
- Ianiro, Gianluca et al. “Digestive Enzyme Supplementation in Gastrointestinal Diseases.” Current drug metabolism vol. 17,2 (2016): 187-93. doi:10.2174/138920021702160114150137
