Nadal bardzo wiele osób jest przekonanych, iż ograniczenie dopływu powietrza w trakcie treningu powoduje, że zawodnik może poprawiać wydolność i szybciej zaadaptuje się do wysiłku. Mam złe informacje, niewiele wskazuje, że jest to prawdą. W dzisiejszym artykule przyjrzymy się dokładniej temu ciekawemu zagadnieniu.
Między reklamą a faktami
W rzeczywistości kwestia wygląda tak samo, jak trening w zbyt ciepłym i zbyt wilgotnym środowisku - znacząco obniża to możliwości wysiłkowe, zwiększa obciążenie ustroju (nasila pracę serca), powoduje przegrzanie (stres termiczny wywołany upośledzonym odprowadzaniem ciepła), pogorszenie odprowadzania ciepła, odwodnienie, nasilenie utraty elektrolitów, a gdy taka praca jest kontynuowana przez wiele godzin, może zagrażać życiu.
Ryzykowna praktyka
W przypadku osób z chorobami układu sercowo-naczyniowego, nadciśnieniem, po przebytych zawałach, z zaawansowaną miażdżycą, wapnieniem tętnic, powikłaniami cukrzycy typu 2 - nawet krótkotrwała praca w tych warunkach może być groźna dla zdrowia, czasem nawet dla życia. To samo dotyczy treningu w saunie oraz w wielowarstwowych ubraniach. Powoduje to stres i nasilone pocenie, takie metody są często stosowane przez zawodników starających się desperacko pozbywać wody, aby zmieścić się w kategorii wagowej np. w zapasach, judo, BJJ, kickboxingu, rywalizacji w formule MMA czy w boksie tajskim.
Czy używanie sprzętu ograniczającego przepływ powietrza sprzyja osiągom?
Oczywiście, nie. Naukowcy objęli obserwacją 30 zdrowych uczestników między 7 marca a 1 sierpnia 2022 r. w Szanghaju w Chinach. Badanie przeprowadzono w komorze metabolicznej, aby ściśle kontrolować dzienne spożycie kalorii i poziom aktywności fizycznej. Uczestnicy zostali losowo przydzieleni do interwencji z maską N95 i bez niej przez 14 godzin (8:00 do 22:00), podczas których ćwiczyli przez 30 minut rano i po południu przy użyciu ergometru odpowiednio przy 40% (intensywność lekka) i 20% (intensywność bardzo lekka) ich maksymalnego zużycia tlenu.
Noszenie maski - wyniki badań naukowych
- Noszenie maski N95 spowodowało zmniejszenie częstości oddechów i nasycenia krwi tlenem mierzone pulsoksymetrią (Spo2) w ciągu 1 godziny, z podwyższoną częstością akcji serca o 3,8 uderzeń, aż do momentu zdjęcia masek o godzinie 22:00.
- Podczas ćwiczeń o małej intensywności o godzinie 11:00, wywołany maską stres krążeniowo-oddechowy dodatkowo wzrósł, ponieważ częstość akcji serca była wyższa o ~8 uderzeń, skurczowe ciśnienie krwi było wyższe o 6,1 mm Hg, a rozkurczowe o 5,0 mm Hg, wykonywano 4,3 mniej oddechów na minutę, a nasycenie krwi tlenem zmniejszyło się.
- Nieznacznie zwiększyły się: wydatek energetyczny i utlenianie tłuszczu. Jednak zmiany te nie mają znaczenia dla sportowców i procesu redukcji tkanki tłuszczowej podskórnej.
Co to znaczy?
Noszenie maski (przeciwpyłowej, ochronnej, filtracyjnej przeciwgazowej np. z wkładem węglowym MP-5, podłączonej do systemu o zamkniętym obiegu itd.) wiąże się z utrudnieniem oddychania. Powoduje to spadek ilości tlenu we krwi i zmniejszenie pH krwi, co skutkuje aktywacją układu współczulno-nadnerczowego. Organizm na stres reaguje wydzielaniem epinefryny i norepinefryny. Hormony poprzez receptory (głównie beta-adrenergiczne) powodują wzrost częstości akcji serca i podwyższenie ciśnienia krwi.
Chociaż zdrowe osoby tolerują występujące wskutek używania maski przeciążenie krążeniowo-oddechowe, osoby starsze, dzieci i osoby z chorobami dotyczącymi układu sercowo-naczyniowego (miażdżyca, zawały, spadek funkcji lewej komory i przebudowa serca, upośledzenie frakcji wyrzutowej lewej komory itd.) i oddechowego (pylica, przewlekła obturacyjna choroba płuc, astma, zmiany wywołane gruźlicą itd.) mogą doświadczać upośledzonej kompensacji. Przewlekły stres krążeniowo-oddechowy wywołany używaniem maski może również pogarszać przebieg chorób sercowo-naczyniowych i zwiększać ogólną śmiertelność.
Przeczytaj koniecznie: Co do kreatyny…? Beta alanina!
Podsumowanie
Każde blokowanie przepływu mieszaniny powietrza powoduje obciążenie ustroju i spadek efektywności zawodnika. Nie ma aż takiego znaczenia, czy ktoś nosi maskę ze względów medycznych (np. wirusy SARS; pracownicy szpitali, przychodni itd.) czy może wpadł na pomysł uatrakcyjnienia w ten sposób prowadzonego treningu. Niewiele wskazuje, by przynosiło to korzyści, wszystkie dane sugerują, że jest to szkodliwe dla zdrowia i osiągów.
Referencje:
Bao R, Ning G, Sun Y, Pan S, Wang W. Evaluation of Mask-Induced Cardiopulmonary Stress: A Randomized Crossover Trial. JAMA Netw Open. 2023;6(6):e2317023. doi:10.1001/jamanetworkopen.2023.17023
Dobry artykuł na lato. Dużo ludzi do tej pory chodzi w czymś takim bez potrzeby ani żadnego logicznego uzasadnienia, nawet na świeżym powietrzu i przy wysokich temperaturach.