Wykrok polega (jak sama nazwa wskazuje) na wykonaniu kroku do przodu (np. lewą nogą), kolano nogi wykrocznej się ugina, przy jednoczesnym zgięciu kolana nogi zakrocznej (np. prawej). Zakrok to wykrok w tył, np. prawą nogą robimy krok w tył, kolano prawej nogi kierujemy w stronę podłoża, czemu towarzyszy zgięcie w kolanie nogi wykrocznej (lewej).
Wykrok, zakrok - co warto wiedzieć?
Oczywiście zarówno wykroki, jak i zakroki można wykonywać symetrycznie, wedle uznania. Wiele osób wysnuwa teorie o tym, jak te ćwiczenia się różnią, jakie występują kąty ustawienia tułowia, nogi wykrocznej i zakrocznej, jak różnie wpływają one na obciążenie kolan itd. Moim zdaniem różnice nie są na tyle duże, by warto było na ten temat spekulować i rysować kąty w stawach.
Bardziej liczy się to, czy nie odczuwasz bólu w trakcie wykonywania danego wariantu ćwiczenia, jak głęboko możesz zejść w kierunku podłoża, czy jesteś w stanie stabilnie wykonywać ćwiczenie. O ile wykrok dla wielu osób jest łatwiejszy, o tyle zakrok może sprawiać pewne problemy. W ostatnim czasie niezwykłą popularność zyskało np. unoszenie bioder w leżeniu, co nie oznacza, iż nie warto wykonywać wykroków oraz zakroków (ze sztangą, z hantlami).
Można przyjąć, iż przysiady (klasyczne, bułgarskie), wykroki (przysiady wykroczne), martwy ciąg (RDL, klasyczny, sumo), wchodzenie na skrzynię lub stepa i unoszenie bioder w leżeniu dobrze się uzupełniają. Nie warto rezygnować z żadnego elementu tej układanki. Moim zdaniem unoszenie bioder w leżeniu jest silnie przereklamowane, a szeptany marketing wynika głównie z użycia techniki EMG, czyli powierzchownego obrazowania pracy mięśni. Praktyka pokazuje, że można silnie rozbudować pośladki, nigdy nie wykonując hip thrust, a bazując na przysiadach, martwym ciągu i wykrokach.
Zakrok ze sztangą - zaangażowane mięśnie
- Mięśnie czworogłowy uda
Grupy mięśni wspomagających:
- Mięsień pośladkowy wielki i pozostałe mięśnie pośladków
- Mięsień przywodziciel wielki
- Mięsień płaszczkowaty
- Mięśnie tylnej części uda (dwugłowy uda, półścięgnisty, półbłoniasty)
- Mięsień brzuchaty łydki
Stabilizacja:
- Mięśnie prostowniki grzbietu
- Mięśnie pośladkowe: mały i średni
- Mięsień czworoboczny lędźwi
- Mięsień skośny brzucha
Zakrok ze sztangą - prawidłowe wykonanie
Umieść gryf na górnej części grzbietu (mięsień czworoboczny grzbietu). Nabierz powietrza, usztywnij brzuch i plecy (aktywuj tłocznię brzuszną, nabierając powietrza do brzucha). Ściągnij ciężar ze stojaków.
Wykonaj krok w tył wybraną nogą. Opuść ciało, zginając kolano i biodro nogi zakrocznej, aż kolano będzie miało prawie kontakt z podłożem. Wymusza to jednoczesne zgięcie kolana nogi wykrocznej (tej, która zostaje z przodu).
Po osiągnięciu właściwej głębokości odwracasz ruch, wracając do pozycji wyprostowanej. Można to zrobić płynnie, przechodząc nogą zakroczną do przodu lub dzieląc ruch na etapy np. wyprost kolan i pozycja w rozkroku, a następnie krok, aby stopy znalazły się w jednej linii. Tułów powinien być jak najbardziej pionowy, a kolano nogi wykrocznej pracuje w kierunku palców.
Uwagi i sugestie
Nie należy stosować tu bandaży, pasa, ściągaczy ani dodatkowego sprzętu, jeśli nie jest on niezbędny. Pas treningowy służy do bicia rekordów i podwieszania ciężaru, więc w normalnych warunkach nie powinien być używany do treningu nóg. Im płytszy zakres ruchu w zakrokach, tym gorzej. Wtedy ćwiczenie kiepsko rozwija pośladki. Jeśli komuś zależy na rozwoju tej grupy, to lepiej jest zastosować nieco mniejszy ciężar roboczy, a zwiększyć rozciągnięcie mięśni pośladkowych. Ta sama zasada dotyczy przysiadów, martwego ciągu klasycznego, sumo i rumuńskiego.
W wielu klasyfikacjach uznaje się zakrok za ćwiczenie dla przedniej części uda i nie do końca trzeba się z tym zgadzać. Dlaczego? Niezależnie czy robisz krótszy, czy dłuższy zakrok, praca pośladka jest znacząca, a mięśni czworogłowych uda, mniejsza. I tak ma być! Na przednią część uda wpływają klasyczne przysiady ze sztangą lub hantlami, wykroki i zakroki z samej swojej natury, aktywizują w większym stopniu tylną część uda i pośladki. Może być to zarówno wadą, jak i zaletą tego ćwiczenia.
Zalety
Zaletą, jeśli ktoś dąży do wzmocnienia pośladków i tyłu uda, co może mieć znaczenie w wielu aktywnościach sportowych, związanych z podobnym ruchem (np. rozmaite sprowadzenia do parteru i techniki zapaśnicze). Ponadto aktywacja pośladków często jest celem pań, którym zależy na poprawie tej grupy mięśniowej.
Wady
Wadą, jeśli ktoś wykonuje zakroki z myślą o rozbudowie przedniej części uda, a praca mięśni czworogłowych uda nie musi być tam znacząca. Mięsień pośladkowy wielki (Gluteus Maximus) w trakcie zakroków ze sztangą lub sztangielkami odgrywa znaczącą rolę, pośladkowe: średni i mały pracują w trakcie stabilizacji (Gluteus Medius i Minimus), ale są mniej obciążone. W każdym rodzaju zakroków oprócz pośladków angażowane są również mięśnie skośne brzucha oraz przywodziciele. Mięśnie proste brzucha zaczynają być silniej angażowane wraz ze wzrostem ciężaru roboczego (tłocznia brzuszna).
